Page 355 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

SIVI BASINCI
SIVI BASINCI 3. ÜNİTE 355
Sıvı Basıncını Etkileyen Değişkenler • Şekilde bulunan I ve II numaralı kaplardaki sıvılar öz-
• Sıvı maddeler katı maddeler gibi yerçekiminin etki- deştir. I numaralı kabın üzerine şekil II’deki K cismi
sindedir. Sıvı maddeler akışkan olduklarından dolayı bırakıldığında X, Y ve Z noktalarındaki basınç artışları
bulundukları kapta temas ettikleri her noktaya basınç eşit olur. K
uygular.
• Sıvı basıncı sıvının derinliği ile doğru orantılıdır. X Y X Y

› Sıvının içinde derinlik arttıkça sıvının yaptığı basınç Z Z
da artar. I II
• Günlük hayatımızda birçok alanda Pascal Prensibi’n-
{ EDİTÖR YAYINLARI
den yararlanılmaktadır. İtfaiye merdivenleri, atlı karın-
calar, sıkıştırma sistemleri, tulumbalar, berber koltuğu,
3
2 X Y hidrolik frenler, hidrolik direksiyonlar, vinçler, hidrolik
1 liftler, bileşik kaplar ve su cendereleri Pascal Prensi-
Z
bi’ne göre çalışır.
• Yukarıdaki şekilde, içi su dolu kabın farklı yükseklikle- • Tabanları birleştirilmiş farklı genişlik ve şekildeki kap-
lara bileşik kaplar denir. Aşağıdaki bileşik kabın bir
rine özdeş delikler açıldığında en alttaki delikten çıkan kolundan su doldurulduğunda bütün kollardaki sıvı
suyun daha uzağa gittiğini görürüz. Bu da kabın ta- seviyeleri eşit olur. (h = h = h )
banında sıvı basıncının daha fazla olduğunu gösterir. 1 2 3
› Su fışkırma mesafeleri Z>Y>X olur. Numaralı su
noktaların basınçlar arasında ise P >P >P ilişkisi
1
2
3
bulunur.
• Sıvı basıncı ve sıvının yoğunluğu doğru orantılıdır. h 1 h 2 h 3
{ Sıvı basıncı bulunduğu kabın şekline ve sıvının
miktarına bağlı değildir.
• Şekilde bileşik kapta X, Y,
Z ve T noktalarındaki sıvı X Y
h seviyesi dikkate alındığın-
da bu noktalarda bileşik
Su Su Su kaptaki sıvının oluşturdu- T Z
• Kaplardaki sıvıların yükseklikleri ve cinsi aynı olduğu ğu basınçlar arasındaki
için basınçlar tüm kaplarda aynıdır. ilişki P = P < P = P ’dir.
T
Y
Z
X
Uygulanan
Sıvı basıncı derinlik arttıkça ve yoğunluk arttıkça kuvvet Ağırlık
artar.
Sıvıların Basıncı İletmesi
Sıvıların Basıncı İletmesi
F
Piston

Su Cenderesi
P
• Yukarıdaki sistem kesit alanları farklı borulardan oluş-
muştur. Küçük pistona uygulanan kuvvet su yüzeyinde
• Kapalı kaplarda bulunan sıvılar üzerine kuvvet uygu- bir basınç oluşturur. Bu basınç su tarafından her yöne
landığında oluşan basıncı kabın tüm yüzeyinde eşit eşit iletilir ve büyük pistonu bir basınç uygulayarak yu-
şekilde iletir. Buna Pascal Prensibi denir. karı doğru iter.