Page 359 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

BASINCIN GÜNLÜK Y
BASINCIN GÜNLÜK YAŞAM VE TEKNOLOJİDEKİ UYGULAMALARIAŞAM VE TEKNOLOJİDEKİ UYGULAMALARI 3. ÜNİTE 359
• Günlük hayatta katı, sıvı ve gaz basıncından sıkça ya-
rarlanırız. Balta, bıçak, toplu iğne, çivi, vida ve büyük
kayaların parçalanmasında kullanılan kama gibi araç-
lar, katıların basıncı iletmesi özelliğinden yararlanıla-
rak yapılmıştır.
• Katı cisimlerin geniş yüzeylerine uygulanan kuvvet
değişmeden sivri uca iletilir. Kuvvetin uygulandığı
yüzeyden daha küçük olan sivri yüzeyde daha büyük
basınç elde edilir.
• Hidrolik fren sistemleri, hidrolik sistemli kepçeler, kep- Basınç-Lift
EDİTÖR YAYINLARI
çe-kar araçları paletleri ve emme basma tulumbalar Su Cendereleri
Su Cendereleri
da basıncın günlük hayattaki kullanım alanlarına ör- • Su cendereleri Pascal Prensibine göre çalışan bir tür
nektir.
kaldıraç örneğidir. Sıvıların basıncı her yönde ve eşit
büyüklükte iletme özelliğinden yararlanılarak yapıl-
mışlardır.

F 1
Küçük
Basınç kullanım alanlarına örnekler piston
Büyük A
• Taşıtlarda fren pedalına hafif bir dokunuşla, süratli gi- A 1 piston 2
den bir aracın kolaylıkla durabilmesi Pascal Prensibi
sayesinde düzenlenen sistemle gerçekleşmektedir. P P P F P
Fren pedalına bastığımızda pedaldaki itenek fren sı- 2
vısına bir basınç uygular. Fren sıvısı basıncı her doğ-
rultuda ve her yönde eşit değerde iletir. Fren sıvısının
temas ettiği büyük iteneklere iletilen sıvı basıncı, fren
balatalarında büyük bir kuvvet oluşturur ve tekerlek Su Cenderesi
diskini sıkıştırarak tekerleğin durmasını sağlar.
• Kamyon, traktör gibi araç kasalarının kaldırılmasında • Görseldeki su cenderesinde A pistonu A pistonuna
2
1
sıvı ve gazların basıncı iletmesi özelliğinden yararla- göre daha küçüktür. Küçük pistona uygulanan kuvvet
nılır. ile büyük basınç elde edilir. Cendere içerisindeki su,
oluşan basıncı A pistonuna eşit büyüklükte iletir. Bu
2
şekilde az bir kuvvet ile çok ağır cisimler kaldırılabilir.
• Özet olarak basıncın günlük hayatta kullanım alanları-
na şunlar örnek olarak verilebilir.

› Paletler
› İlaçlama pompaları
Basınç - Damper Sistemleri
› Hidrolik fren ve damper sistemleri
• Süs havuzları, hidroforlar, araç tamir ve bakım ser- › Berber koltukları
vislerinde araçların kaldırılmasında kullanılan liftler, › Su cendereleri
boya işlerinde kullanılan basınçlı boya makinelerinde
ve itfaiye araçlarında olduğu gibi suyun yükseğe çıka- › İtfaiye merdivenleri
rılması, uzak mesafelere püskürtülmesinde ya da ci- › Emme basma tulumbalar
simlerin kaldırılmasında gaz basıncından yararlanılır.