Page 271 - 8. SINF VIP TÜM DERSLER SORU BANKASI - EDİTÖR YAYINLARI

PARÇADA ANLAM - 3 (METNİN DİL VE ANLATIM ÖZELLİKLERİ) 12. BÖLÜM – 4. TEST 271

• Duygu ve düşüncelerimizi amacımıza uygun olarak dil ve anlatım kuralları içerisinde ifade etmeye
anlatım denir.
• İyi, güzel, doğru bir anlatımın; açıklık, duruluk, yalınlık, akıcılık, doğallık, özgünlük, özlülük, sağ-
lamlık, tutarlılık gibi özelliklere sahip olması gerekir.

• Metnin dil ve anlatımı etkileyen en önemli özelliklerden biri anlatıcıdır. Anlatıcı bazen olayı bizzat
yaşayan olayın kahramanı; bazen de olayı, kurguladığı kişiye anlattıran biridir.

1. Anne babaların doğacak çocuğun tüm özelliklerini önceden öğrenme ve değiştirme arzuları, sadece sağlık
sorunlarıyla sınırlı değildi elbette. Belki çocuk “normal” olacaktı ama bu zaten tartışmalı ve subjektif bir
EDİTÖR YAYINLARI
kavram değil miydi? Aile çocuğun daha güzel, atletik yapılı, hastalıklara dirençli, zeki ve yetenekli olma-
sını istiyor olabilirdi. Normalde bu konularda çok muhafazakâr davranan ve yeni teknolojiler karşısında ilk
tepkileri bu teknolojileri yasaklamak olan devletler de bu sefer bin bir türlü sınırlamayla da olsa genetik
müdahalelere izin verdi. Ama onların derdi yeni nesillerin daha uzun boylu bireylerden oluşmasından çok
şiddete, teröre ve intihara daha az eğilimli olmasıydı. Genlerle oynamak devlet açısından aşılama kam-
panyalarının bir üst versiyonuydu uzunca bir süre. Ancak gelişen ve ucuzlayan teknoloji, her bireyin hem
genetik şifresini çözmeyi hem de hayatının bütün ayrıntılarını kaydetmeyi mümkün kılınca işler değişti. Artık
X genini taşıyan ve taşımayan insanların Y davranışını sergileme veya Z hastalığına yakalanma ihtimalini
hesaplamak, binlerce araştırmacının yıllarca uğraşmasını değil sadece bir tuşa basmayı gerektiriyordu. Bu
tarz bilginin güvenilirliği ile doğmamış çocuğun genlerini değiştirmenin kolaylığı birleşince, çocuk yapmak
çok daha “bilimsel” bir hâl aldı.

Bu parçanın dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Yazar düşüncelerini soru yoluyla vermiştir. B) Tanımlama yapılmıştır.

C) Karşılaştırmalardan yararlanılmıştır. D) Tartışma tekniğinden yararlanılmıştır.

Çıkmış Soru

2. Teknolojik cihazları hayatımızın her sahasında görmek mümkün. Ancak teknolojiyi bilinçsiz kullanmaktan en
fazla zararı yeni nesil görüyor. Çünkü doğdukları andan itibaren akıllı cihazlar onların ellerine “elektronik em-
zik” niyetiyle veriliyor. Bu susturucu emzikle başlayan tanışma ileride teknoloji bağımlılığına dönüşüyor. Bu
bağımlılığa dikkat çekmek için “Teknolojisiz Bir Gün” adlı sosyal sorumluluk projesi başlatıldı. Projenin çıkış
noktası şöyle açıklanıyor: Teknoloji, yemek gibi bir ihtiyaç lakin yemeğin fazlasının obeziteye yol açması gibi
teknolojinin fazlası da “teknoloji bağımlılığına” yol açıyor. Ekran bağımlılığı erkeklerde mobil oyun, bayanlar-
da sosyal medyayı kontrol etme isteğiyle ortaya çıkıyor. Ortaöğretim çağındaki bir çocuk yılda 1000 saatini
okulda geçirirken 1500 saatini TV ve bilgisayar başında geçiriyor. Gençler her gün zamanlarının 229 dakika-
sını cep telefonu kullanarak öldürüyor. Türkiye’de bir kişi günde ortalama 6 saat TV izlerken kitap okumaya
yalnızca 1 dakika ayırıyor. Bütün bunlara çözüm olarak da haftada bir gün “teknoloji diyeti” tavsiye ediliyor.
Kadın, erkek, yaşlı, genç farklı kişilere “Teknolojik cihazlar olmadan, bir gününüzü nasıl geçirirdiniz?” soru-
suna en fazla verilen cevap “Kitap okurum.” oluyor. Diğer cevaplarsa “Çocuklarımla vakit geçiririm, oyun oy-
narım, yürüyüş yaparım, resim çizerim, yeni yerler keşfederim, kütüphaneye giderim...” şeklinde sıralanıyor.
Eğer siz de teknolojiyi haddinden fazla kullanıyorsanız teknoloji diyeti yaparak sevdiklerinize vakit ayırıp
neler kaçırdığınızı fark edebilirsiniz.
Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) Yazar, düşüncelerini sorular yoluyla anlatmıştır. B) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır.
C) Öznel ifadelere yer verilmiştir. D) Düşünce, sayısal verilerle kanıtlanmaya çalışılmıştır.