Page 73 - 9. SINIF KİMYA FAVORİ DEFTERİM
P. 73

Ünite 4: Maddenin Halleri                                                    ÖZETİN ÖZETİ



              İtici Gazlar                                                        Katılar
                                                                             Katılar ve Özellikleri
            Q   Deodorantların ince zerrecikler hâlinde püskürtülmesini
               sağlar.                                          Q   Katılar, taneciklerin istiflenmesine göre amorf ve kristal
            Q   Ozon tabakasına zarar veren klorofloro karbon (CFC)   katılar şeklinde sınıflandırılır.
               yerine itici gaz olarak LPG ve CO  gibi gazlar kullanılmak-
                                        2
               tadır.                                                                  Katılar
            Soğutucu Akışkanlar
                                                                  Kristal Katılar                  Amorf Katılar
            Q   Buharlaşırken  bulunduğu  ortamdan  ısı  alarak  ortamı
               soğutan akışkanlardır.
                                                                   İyonik   Kovalent  Moleküler   Metalik
            Q   Buzdolabı ve klima gibi soğutma sistemlerinde kullanılır.
                                                                  Kristaller Kristaller Kristaller Kristaller

                                                     1. Kristal Katılar


           Q   Tanecikleri düzenli istiflenmiştir.             Q   İyonik,  kovalent,  moleküler  ve  metalik  kristaller  şeklinde
           Q   Erime noktası ve yoğunluk gibi belirli ayırt edici özellikleri   sınıflandırılır.
             vardır.                                           Q   Belirli geometrik şekilleri vardır.


           a. İyonik Katılar         b. Kovalent Katılar       c. Moleküler Katılar       d. Metalik Katılar

           Elektrostatik çekim kuvveti ile   Çok  sayıda  ametal  atomun   Zayıf etkileşimlerle bir arada   Metal katyonlarının elektron
           zıt yüklü iyonların oluşturduğu   kovalent  bağlarla  oluştur-  tutulan ve moleküllerden olu-  denizi içinde düzenli istiflen-
           iyonik bağlı katılardır.   duğu ağ örgülü katılardır.  şan kristallerdir.      mesi ile oluşan katılardır.
           İyonik kristaller;        Kovalent kristaller;      Moleküler kristaller;      Metalik kristaller;
                                     Q   Tanecikleri  arasında  kova-
           Q   Tanecikleri  arasında  iyo-  lent bağ bulunur.    Q   Molekülleri  arasında  hid-  Q   Tanecikleri arasında meta-
              nik bağ bulunur.                                    rojen  bağı,  dipol  -  dipol   lik bağ bulunur.
                                     Q   Yüksek  erime  sıcaklığına   ve  London  etkileşimleri
           Q   Sert ve kırılgandır. Erime   sahiptir. Serttir.                            Q   Düşük veya yüksek erime
              sıcaklıkları yüksektir.                             içerir.                   noktasına sahiptir.
                                     Q   Elektrik  akımını  iletmez-
           Q   İyonik  katılar  elektriği   ler (Grafit hariç).   Q   Düşük  erime  sıcaklığına   Q   Yumuşak veya serttir.
              iletmezler. Eritildiklerinde   Örnek:               sahiptir.               Q   Katı ve sıvı halleri elekt-
              veya  suda  çözündükle-  Elmas, grafit, kuartz (SiO ),   Q   Yumuşak ve elektriği ilet-  ron hareketi ile elektriği
              rinde elektriği iletirler.                  2       meyen katılardır.
                                     silisyum  karbür  (SiC),  silis-                       iletir.
           Örnek:                    yum nitrür (Si N )        Örnek:                     Örnek:
           NaCl, KBr, CaO, CaF , KNO             3 4           Kuru buz (CO (k)), buz (H O(k)),
                            2    3                                        2       2       Zn, Fe, Cu, Ag, Au, W
                                                               I , P , S , C H O , naftalin
                                                                2  4  8  6 12 6

                                                      2. Amorf Katılar


           Q   Tanecikleri gelişigüzel (düzensiz) istiflenmiştir. Belirli geometrik şekilleri yoktur.
           Q   Sertlik, yoğunluk, elektrik iletkenliği ve erime noktası gibi belirli fiziksel özelliklere sahip değildir.
           Q   Isıtıldıklarında belirli bir sıcaklık aralığında yumuşar ve akıcılık kazanır.  Amorf katının yumuşamaya başladığı sıcaklığa camsı
             geçiş sıcaklığı denir.
           Örnek: Tereyağı, cam, lastik, plastik



                                                                               Markaj Yayınları / 9. Sınıf Kimya  73
                                          MARKAJ YAYINLARI
   68   69   70   71   72   73   74   75   76   77   78