Page 6 - 9. SINIF BİYOLOJİ DEFTERİM - GİRİŞ YAYINLARI
P. 6
ÖZETİN ÖZETİ 1. ÜNİTE: YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ
BİYOLOJİ VE CANLILARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
Canlıların Ortak Özellikleri
Q Biyoloji, Yunanca yaşam anlamına gelen bios ve bilim anlamına gelen logos kelimelerinden oluşmuştur. Biyoloji canlıların yapı-
sını, gelişimini, görevini, davranış şeklini birbirleriyle olan ilişkilerini, sınıflandırılmasını, cansız faktörlerle etkileşimini, coğrafi
dağılımını inceleyen bilim dalıdır.
Q Biyoloji gelişen bilim ve teknoloji sayesinde canlılığın devam etmesini tehdit eden sorunların çözümüne katkı sağlar. Canlı
organizmaların cansız maddelerden ayırt eden bazı özellikler vardır.
Q Tüm canlıların ortak özellikleri şunlardır:
5 Hücresel yapı 5 Beslenme 5 Hareket 5 Uyum
GİRİŞ YAYINLARI
5 Solunum 5 Boşaltım 5 Üreme 5 Organizasyon
5 Metabolizma 5 Uyarılara tepki 5 Büyüme ve gelişme 5 Homeostazi
Hücresel Yapı
Q Hücre; canlının, canlılık özelliği taşıyan en küçük birimidir. Bakteri, amip, paramesyum ve öglena gibi canlılar tek hücreli canlı-
lardır. Tek hücreli canlılarda canlılık olaylarının tamamı bir hücre içinde gerçekleşir.
Amip Bakteri Paramesyum Öglena
Q Mantarlar, bitkiler ve hayvanlar çok hücreli canlılardır. Çok hücreli canlılarda canlılık olayları şekil ve görev bakımından birbi-
rinden farklı çok sayıda hücrenin oluşturduğu sistemlerin düzenli çalışması sonucu gerçekleşir.
Bitki Hayvan Mantar
Q Zarlı organelleri ve çekirdeği olmayan hücrelere prokaryot hücre, zarlı organelleri ve çekirdeği olan hücrelere ise ökaryot
hücre denir.
Solunum Metabolizma
Q Canlılar yaşamsal olaylarını devam ettirebilmek için ener- Q Canlılarda gerçekleşen hayatsal olayların tamamına
jiye ihtiyaç duyar. Bu enerjiyi ATP enerjisini kullanarak metabolizma denir.
karşılar. Besinlerdeki kimyasal bağ enerjisinin, ATP enerji- Q Canlılarda gerçekleşen yapım (anabolizma) ve yıkım (kata-
sine dönüştürülmesine solunum denir. bolizma) reaksiyonlarının tamamı metabolizmayı oluş-
Q Oksijen kullanılmadan besinlerdeki ATP enerjisinin ortaya turur.
çıkarılmasına oksijensiz (anaerobik) solunum denir. Q Anabolizma olaylarında canlıya özgü büyük moleküller
Q Besinlerdeki ATP enerjisinin oksijen kullanılarak ortaya sentezlenirken, katabolizma olaylarında büyük moleküller
çıkarılmasına oksijenli (aerobik) solunum denir. küçük moleküllere ayrılır.
6 Giriş Yayınları / 9. Sınıf Biyoloji
