Page 12 - 9. SINIF KİMYA DEFTERİM - GİRİŞ YAYINLARI

ÖZETİN ÖZETİ Ünite 3: Kimyasal Türler Arası Etkileşimler

kİmyasal tür

Kimyasal Türler

Q Kimyasal tür, bir maddenin kimyasal özelliğini gösteren en küçük birimidir. Kimyasal türler; atom, molekül ve iyon şeklinde
sınıflandırılır.
Atom: Bir elementin kimyasal özel- Molekül: Aynı veya farklı ametal atomlarından İyon: Pozitif (+) veya negatif (-)
liğini gösteren en küçük birimidir. oluşan nötr atom gruplarıdır. Aynı atomlar bir- yüklü atom veya atom gruplarıdır.
+
+3
Serbest hâlde metaller (Na, Al, Cu, leşirse (H , O , P , S ...) element molekülünü, (+) yüklü iyonlara (Na , Al ...)
2 3 4 8
-2
...) ve soy gazlar (He, Ne, Ar, ...) farklı atomlar birleşirse (HCl, CO , H SO ...) katyon, (-) yüklü iyonlara (O ,
2 2 4
3
tek atomlu hâlde bulunur. bileşik mlekülünü oluşturur. P ...) anyon denir.
4RİŞ YAYINLARI
KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLERİN SINIFLANDIRILMASI
Kimyasal Türler Arası Etkileşimler
Q Kimyasal türler arası etkileşimler, güçlü etkileşimler (kimyasal bağlar) ve zayıf etkileşimler (fiziksel bağlar) şeklinde adlandırılır.
Q Çekme kuvvetleri itme kuvvetlerine göre büyük ise güçlü etkileşimler oluşur. Güçlü etkileşimler, maddenin kimlik özelliklerinde
etkilidir.
Q Çekme - itme kuvvetleri birbirine yakın ise zayıf etkileşimler oluşur. Zayıf etkileşimler, maddenin hâl değişimi gibi fiziksel
özelliklerinde etkilidir.
Q Güçlü etkileşimler iyonik, kovalent ve metalik; zayıf etkileşimler ise van der Waals ve hidrojen bağları şeklinde sınıflandırılır.

Güçlü Etkİleşİmler

Lewis Yapısı

Q Bir atomun değerlik elektronlarının sembolü etrafına noktalar şeklinde gösterilmesidir.
Q Sembolün dört tarafına noktalar önce birer birer, sonra ikişerli olacak şekilde sekize tamamlanır.
Q Gİ 3 4 İyonik Bileşiklerin Sistematik Adlandırılması
İyonik Bağların Oluşumu

İyonik bağ; metal ile ametal arasında elektron alışverişi veya zıt yüklü iyonlar arasındaki elektrostatik çekim kuvveti sonucu
Q
oluşur. NaCl, BaSO , MgCO ve NH Cl iyonik bağlı bileşiklere örnek verilebilir.
İyonik Bileşiklerin Formüllerinin Yazılması

anyon adı yazılır ve okunur.
İyon yükleri çap-
Q Önce katyon, sonra anyon yazılır. Y b − → XY Q İyonik bileşikler adlandırılırken önce katyon adı, sonra
+
a +
X
ba
razlanarak sayısal Al 3 + + O 2 − Al O Ca N Kalsiyum nitrür BaSO Baryum sülfat
değerleri element → 2 3 3 2 4
sembollerinin sağ alt NH 4 + + P 3 − → (NH ) P PbO Kurşun (II) oksit Ag S Gümüş sülfür
2
43
köşelerine yazılır. Pb 4 + + SO 4 2 − → Pb(SO ) NH NO 3 Amonyum nitrat FeN Demir (III) nitrür
4
42
KNO 3 Potasyum nitrat NH F Amonyum florür
4
İyonik Bileşiklerin Lewis Yapısı İyonik Bileşiklerin Özellikleri
Q İyonik bileşiklerin Lewis yapısında elektronlar Q Kristal örgü yapılı olup birim hücrelerden oluşur.

yer değiştirmiş olarak gösterilir. Q Sert ve kırılgandır, tel ve levha hâline getirilemezler.
Q NaCl için ( Na, Cl); - Q Oda koşullarında katı hâlde bulunurlar.
11
17
Na + Cl → Na + Cl Q Katı hâlde elektriği iletmezler, ancak sıvıları ve sulu çözeltileri elektro-
littir.
50 Giriş Yayınları / 9. Sınıf Kimya