Page 11 - 9. SINIF KİMYA PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI

4. ünite: MAddenin HÂLLeri PARAGRAF TESTI 2

1 İyot ve çinkonun her ikisi de oda koşullarında katı hâlde 3 Moleküler katılarda moleküller arasındaki çekim kuvvet-
bulunur. Isıtıldıklarında gösterdikleri davranışlar birbi- leri; dipol-dipol, London etkileşimleri ve hidrojen bağları
rinden farklıdır. İyot ısıtıldığında koyu renkli bir tortu ve olabilir. (I) Örneğin iyot, kuru buz (katı CO ) ve naftalin
2
menekşe rengi gaz çıkardığı hâlde, çinko ısıtıldığında (C H ) gibi apolar kovalent bağlı katılarda London etkile-
10
8
sıvılaşır. Isı karşısında farklı davranmalarının nedeni şimleri, SO gibi polar katılarda, dipol-dipol etkileşimleri,
2
katıyı oluşturan kimyasal türleri (atom, iyon, molekül) bir H O, NH ve HF bileşiklerinin katı hâllerinde ise hidro-
3
2
arada tutan kuvvetlerdir. Katılar, amorf ve kristal katılar jen bağları etkindir. (II) Bu etkileşimler kovalent ve iyonik
olmak üzere ikiye ayrılır. Amorf katıların belirli geomet- çekim kuvvetlerinden daha zayıftır. (III) Bu nedenle mole-
rik şekilleri yoktur, sert ve sıkıştırılamazlar. Cam, lastik, küler katıların erime ve kaynama noktaları düşüktür. (IV)
plastik ve tereyağ amorf katıya örnek olarak verilebilir. Parafin, naftalin gibi bazı moleküler katılar yumuşaktır.
Belirli geometrik şekli olan sert ve sıkıştırılamayan katı- (V) Isı ve elektriği iletmezler.
lara kristal katılar denir.
Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag-
GİRİŞ YAYINLARI
Bu parçada yararlanılan düşünceyi geliştirme yolları raf numaralandırılmış cümlelerin hangisiyle başlar?
aşağıdakilerin hangisinde belirtilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
A) Örneklendirme - Sayısal verilerden yararlanma -
Benzetme
B) Tanımlama - Örneklendirme - Karşılaştırma
C) Tanık gösterme - Tanımlama - Örneklendirme
D) Tanımlama - Sayısal verilerden yararlanma - Ben-
zetme
E) Karşılaştırma - Tanık gösterme - Tanımlama

4

I� Bunlar ametal atomlarının elektronlarını ortaklaşa kul-
lanması sonucunda oluşan katılardır.
2 İyonik katıları oluşturan zıt yüklü iyonları bir arada tutan II� Kovalent katı maddeler, çok sayıda atomun güçlü
kuvvetler elektrostatik çekme kuvvetleridir. İyonik katı- kovalent bağlarla etkileşmesi sonucu oluşur.
larda genellikle anyonlar katyonlardan daha büyüktür. III� Bu ağ yapısında birbirine kenetlenen çok sayıda
Bu nedenle iyonik katılarda anyonların oluşturduğu boş- molekül bulunur.
luklara katyonlar yerleşmiştir. İyonik bileşikleri bir arada
tutan güçlü etkileşimler olduğu için iyonik bileşikler serttir. IV� Kovalent katılarda etkileşim bu katı boyunca her yöne
İyonik katıların erime ve kaynama noktaları oldukça yük- uzanan bir ağ yapısı oluşturur.
sektir. İyonik katılar elektriği iletmezler. Suda çözündük- V� Bu yapı elmasın oldukça sert ve yüksek kaynama
lerinde veya eritildiklerinde elektriği iletirler. noktasına sahip olmasını sağlar.
Parçadan yola çıkarak aşağıdakilerden hangisine VI� Örneğin elmasta her karbon atomu dört karbon ato-
ulaşılamaz? muna kuvvetli kovalent bağlarla bağlanarak sağlam
A) Elektrostatik çekme kuvvetlerinin ne olduğuna bir yapı oluşturur.
B) İyonik katılarda anyonlarla katyonların farkına Numaralandırılmış cümlelerden anlamlı ve kurallı bir
C) İyonik katılarda anyonların oluşturduğu boşluklara paragraf oluşturulmak istendiğinde doğru sıralama
neyin yerleştiğine aşağıdakilerden hangisi olur?
D) İyonik bileşiklerin neden sert olduğuna A) I - III - V - II - IV - VI B) II - VI - V - I - IV - III
o
E) İyonik katıların erime ve kaynama noktalarının kaç C C) II - I - IV - III - VI - V D) III - II - V - VI - I - IV
olduğuna E) III - IV - I - VI - II - V

Giriş Yayınları / 9. Sınıf Kimya 35