Page 136 - 9. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları
P. 136

3.
                   BÖLGELER VE ÜLKELERLGELER VE ÜLKELER
                   BÖ
                                                                            ÜNİTE


                     BÖLGELERİN AYIRT EDİLMESİNDE KULLANILAN ÖLÇÜTLER

             * Yeryüzü doğal, beşeri ve ekonomik etkinlikler bakımından kendi içerisinde benzerlik gösteren,
            ortak özellikleri bulunan, ancak çevresine göre farklılıklar gösteren alanlara ayrılmıştır. Bu
            alanlara bölge adı verilir.

             * Yeryüzünü oluşturan bu bölgelerin diğerlerinden ayrılabilmesi için bir ya da birkaç yönden ortak
            özelliklere sahip olması gerekir.
          EDİTÖR YAYINEVİ
             * Bölgeleri oluşturan özellikler doğal (fiziki), beşeri, ekonomik ve işlevsel özelliklerdir.
             * Bölgeler şekilsel ve işlevsel olarak ikiye ayrılır.



             1. ŞEKİLSEL BÖLGELER

          *  Sahip oldukları doğal ve beşeri özellikleri ile dünyanın diğer alanlarından ayrılan bölgelerdir.
          *  Şekilsel bölgeler tek bir unsurun homojenliğine bağlı olarak oluşturulur. Şekilsel bölgelerin her-
            hangi bir merkezi yoktur.

          *  Oluşturulduğu kritere uygun olarak bölge içerisindeki her yer aynı özelliğe sahiptir.
          *  İklim, yer şekilleri, toprak, bitki örtüsü ve su gibi belirli bir doğal unsura göre belirlenmiş bölge-
            ler doğal şekilsel bölgeleri oluşturur.

          *  Madencilik, ormancılık, tarım, nüfus, din ve dil gibi unsurlar beşeri şekilsel bölgeleri oluşturur.


             DOĞAL ŞEKİLSEL BÖLGELER

             * Doğal faktörlerin karşılıklı etkileşimiyle meydana gelip sahip oldukları özellikleri itibariyle bütün-
            lük sağlayan bölgelere doğal bölge denir.

             * Doğal unsurların değişmesi uzun zaman aldığından doğal özelliklere göre belirlenen bölgelerin
            sınırlarında kolay kolay değişme olmaz.

             * Yeryüzündeki başlıca doğal bölgeler şunlardır:


             YER ŞEKİLLERİNE GÖRE BÖLGELER
             * Yeryüzü şekillerine göre belirlenmiştir.

             * Yer şekillerine göre bölgeler; dağlık, ovalık, düzlük bölgeler, plato bölgeleri, yükselti basamakla-
            rına göre bölgeler şeklinde ayrılabilir.

             * Oluşum şekillerine göre karstik bölgeler, akarsuların oluşturduğu bölgeler, rüzgâr ve buzulların
            şekillendirdiği bölgeler de yer şekillerine göre bölgeler içerisinde yer alır.
   131   132   133   134   135   136   137   138   139   140   141