Page 136 - 9. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları
P. 136
3.
BÖLGELER VE ÜLKELERLGELER VE ÜLKELER
BÖ
ÜNİTE
BÖLGELERİN AYIRT EDİLMESİNDE KULLANILAN ÖLÇÜTLER
* Yeryüzü doğal, beşeri ve ekonomik etkinlikler bakımından kendi içerisinde benzerlik gösteren,
ortak özellikleri bulunan, ancak çevresine göre farklılıklar gösteren alanlara ayrılmıştır. Bu
alanlara bölge adı verilir.
* Yeryüzünü oluşturan bu bölgelerin diğerlerinden ayrılabilmesi için bir ya da birkaç yönden ortak
özelliklere sahip olması gerekir.
EDİTÖR YAYINEVİ
* Bölgeleri oluşturan özellikler doğal (fiziki), beşeri, ekonomik ve işlevsel özelliklerdir.
* Bölgeler şekilsel ve işlevsel olarak ikiye ayrılır.
1. ŞEKİLSEL BÖLGELER
* Sahip oldukları doğal ve beşeri özellikleri ile dünyanın diğer alanlarından ayrılan bölgelerdir.
* Şekilsel bölgeler tek bir unsurun homojenliğine bağlı olarak oluşturulur. Şekilsel bölgelerin her-
hangi bir merkezi yoktur.
* Oluşturulduğu kritere uygun olarak bölge içerisindeki her yer aynı özelliğe sahiptir.
* İklim, yer şekilleri, toprak, bitki örtüsü ve su gibi belirli bir doğal unsura göre belirlenmiş bölge-
ler doğal şekilsel bölgeleri oluşturur.
* Madencilik, ormancılık, tarım, nüfus, din ve dil gibi unsurlar beşeri şekilsel bölgeleri oluşturur.
DOĞAL ŞEKİLSEL BÖLGELER
* Doğal faktörlerin karşılıklı etkileşimiyle meydana gelip sahip oldukları özellikleri itibariyle bütün-
lük sağlayan bölgelere doğal bölge denir.
* Doğal unsurların değişmesi uzun zaman aldığından doğal özelliklere göre belirlenen bölgelerin
sınırlarında kolay kolay değişme olmaz.
* Yeryüzündeki başlıca doğal bölgeler şunlardır:
YER ŞEKİLLERİNE GÖRE BÖLGELER
* Yeryüzü şekillerine göre belirlenmiştir.
* Yer şekillerine göre bölgeler; dağlık, ovalık, düzlük bölgeler, plato bölgeleri, yükselti basamakla-
rına göre bölgeler şeklinde ayrılabilir.
* Oluşum şekillerine göre karstik bölgeler, akarsuların oluşturduğu bölgeler, rüzgâr ve buzulların
şekillendirdiği bölgeler de yer şekillerine göre bölgeler içerisinde yer alır.