Page 141 - 9. Sınıf Tarih Öğretmenin Ders Notları

¦ İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU § 1 14141

* Avrupalılar Müslümanların matematik, tıp, * Rasathanelerde yapılan astronomi eğiti-
mühendislik, astronomi ve felsefede kendi- minde Ömer Hayyam ve İsfizari gibi bilim
lerinden ileri olduğunu gördükçe İslam mede- adamları görev aldı.
niyetini daha yakından tanımaya çalıştılar. MAVERAÜNNEHIR VE HORASAN HAVZASI

* İslam filozoflarının akılcılığını öne çıkaran * Nişabur, Merv, Herat, Belh ve Semerkant
düşüncelerini öğrenen Avrupalılar Rönesans gibi önemli şehirlerde kurulan medreselerde
ve Reform hareketlerine zemin hazırladılar. önemli bilimsel çalışmalar yapıldı. Bu coğraf-

* Tıp alanındaki islam eserlerinin tercüme- yada İslam Medeniyeti sayesinde önemli ilim
EDİTÖR YAYINEVİ
leri sayesinde hastalıkların insanın içine ve fikir adamları yetişti.
giren şeytanlardan kaynaklandığı düşün- * Özellikle Nişabur, Merv, Herat, Belh ve
cesi ve hastanın rahibin duasıyla iyileşebile- Semerkant medreselerinde, Uluğ Bey Rasat-
ceği anlayışı yerini bilimsel teşhis ve tedavi hanesi ve Nişabur Bimaristanı’nda nakli ve
yöntemlerine bıraktı. İspanya’nın dışında akli ilimlerde önemli çalışmalar yapıldı.
İslam medeniyetini yakından takip eden bir ENDÜLÜS HAVZASI
diğer ülke ise İtalya oldu. Napoli’de açılan
üniversitede Arapça’dan Latinceye tercü- * İslam dünyasındaki fikir ve ilim çalışmaları
meler yapıldı. Avrupa’nın çeşitli üniversitele- Endülüs (İspanya) topraklarını da ilim hav-
rinde İbn-i Sina’nın El Kanun Fi’t -Tıp adlı zası hâline getirdi.
eseri okutuldu. Sıfırı bulan ünlü İslam mate- * Kurtuba ve Gırnata medreselerinde verilen
matikçisi Harezmi, Hintlilerden aldığı dokuz eğitim Avrupa’daki birçok gelişmeye zemin
adet rakama sıfırı ekleyerek onluk sistemi oluşturdu.
tamamladı. Avrupalılar sıfırın kullanılmasını ISLAM MEDENIYETINDE SANAT
Müslümanlardan öğrendiler.
* "Allah güzeldir, güzelliği sever" anlayışı İslam
ISLAM MEDENIYETINDEKI BAŞLICA ILIM sanatının temel ilkesini oluşturur.
HAVZALARI * Bundan dolayı Müslümanlar sanatta güzellik,
BAĞDAT HAVZASI zarafet, derin bakış, yüksek duyarlılık anla-

* Beytü’l Hikme ve Nizamiye Medreseleri saye- yışını ön planda tutarken bu sanat tarzını
sinde ilim ve kültür merkezi hâline geldi.
uygulayan sanatçılar edep sınırları içerisinde
Beytü’l-Hikme fen bilimlerinin gelişmesinde, kalmıştır.
Yunan bilim ve felsefesinin İslam medeniye-
tine kazandırılmasında önemli bir rol oynadı. * İspanya’dan Semerkant’a kadar yayılan
İslam sanatının diğer kültürlerde rastlanma-
* Selçuklu Veziri Nizamülmülk tarafından kuru- yan kendine has bir anlayışı vardır.
lan Nizamiye Medreseleri sayesinde Bağdat
birçok alimin, filozof ve edibin yetiştiği yer * Resim ve heykelin yasak olması nedeniyle
oldu. Bu medreselerde filoloji, matematik, soyut resim denilen, hat, tezhip, ebru, min-
astronomi, tıp ve felsefe gibi akli ilimler yatür gibi sanat dalları gelişmiştir.
okutuldu. Bu eğitimler sayesinde ilk Selçuklu * Müzikten giyim kuşama kadar bütün İslam
hastanesi (Bimaristan) Nişabur’da açıldı. sanatları Kur’an’ın etkisinde kalmıştır.