Page 153 - 9. Sınıf Tarih Öğretmenin Ders Notları

¦ TÜRKLERİN İSLAMİYET'İ KABULÜ VE İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ § 1533
15

* Karahanlılar bu süreçte resmi dil, konuşma dili ve edebiyat dili olarak Türkçenin Hakaniye lehçe-
sini kullanmaya devam ettiler.

* Yazı alanında ise başlangıçta Uygur alfabesiyle yazarken zamanla Arap alfabesine geçtiler.

* İslami Dönem Türk Edebiyatı’nın başlangıcı sayılan Karahanlılar Dönemi’nde önemli düşünürler
ve edebiyatçılar yetişmiştir.

TÜRK ISLAM DÜNYASINDA ILK EDEBI ESERLER
EDİTÖR YAYINEVİ
YUSUF HAS HACIP VE KUTADGU BILIG
* Yusuf Has Hacip tarafından yazılmıştır. Mutluluk veren bilgi anlamına gelmektedir.

* Eserde kişi, toplum ve devlet yaşamının en iyi şekilde
düzenlenmesinde gerekli olacak bilgi, düşünce, anlayış ve
erdemlerin neler olması gerektiği, bunların hangi yolla elde
edilebileceği anlatılmaktadır.
* Uygur alfabesi ile yazılan Kutadgu Bilig, Türklerin İslami
dönemdeki ilk edebi ürünüdür.

* Hükümdarlara öğüt veren ilk siyasetname özelliği de taşımaktadır.
* Yusuf Has Hacip, eserini 1070’de Doğu Karahanlı Hükümdarı Uluğ Kara Buğra Han’a Türkçe ola-
rak sunmuştur.

* Eserde hükümdarın halkına, halkın da devlete karşı olan sorumluluklarını anlatmıştır.
* Eserde insanların hem bu dünyada hem de ahirette mutlu olabilmesi için sürmesi gereken haya-
tın bilgisini vermiştir.

KAŞGARLI MAHMUT VE DIVÂNÜ LÛGATI’T-TÜRK

* Karahanlılar Dönemi’nde Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılan bu eser,
Türk tarihinin ilk sözlüğüdür. Ansiklopedik sözlük niteliğindedir.
* Bu eserde Araplara Türk dilini öğretmek, Türk milletinin yüceliğini ve
Türkçenin zenginliğini göstermek amacıyla yazılmıştır.

* Eserde Türkçenin, Arapça kadar zengin bir dil olduğu anlatılmıştır. Bu
anlatım Bizans’tan Çin’e kadar yayılan bütün Türk lehçelerinden örnekler
verilerek yapılmıştır.

* Bir sözlük gibi hazırlanan bu eser; Türklerin tarihi ve coğrafyası, örf ve âdetleri, mutfağı, spor
faaliyetleri, ekonomik özellikleri, günlük yaşamı, müzik anlayışı, kadına verdiği önem gibi ansik-
lopedik bilgiler içermektedir.