Page 53 - 9. Sınıf Tarih Öğretmenin Ders Notları
P. 53
¦ ORTA ÇAĞ'DA DÜNYA § 53
53
ORTA ÇAĞ’IN ÖNEMLI SIYASI YAPILARI ORTA ASYA
AVRUPA * İlk Çağ’ın sonlarına doğru Asya’nın güçlü
* Batı Roma İmparatorluğu yıkıldıktan sonra devletlerinden biri olan Büyük Hun Devleti’nin
Romalılar tarafından barbar kavimler olarak dağılmasından sonra bu kıtada üstünlük Çin-
nitelendirilen Vizigotlar, Galya ve İspanya’yı lilere geçti.
ele geçirdiler. * Hunların dağılmasıyla Orta Asya’da ortaya
* Bu kavimlerden Burgonlar Ron Vadisi’ne yer- çıkan boşluğu bir müddet sonra Avar İmpa-
ratorluğu doldurdu.
Orta Çağ’da; Anadolu, Balkanlar, Mısır, YAYINEVİ
leşirken Franklar ve Alamanlar Galya’nın
kuzeydoğusunu paylaştılar. Vandallar ise * Avar İmparatorluğu’nun varlığı Kök Türk
Orta ve Batı Akdeniz’e hâkim oldular. Devleti’nin ortaya çıktığı VI. yüzyılın ikinci
* Bu kavimler arasında başlayan hâkimiyet yarısına kadar devam etti.
mücadelesinde güçlenerek çıkan kavimler- * Bu süreçte Hunların bir bölümü Maveraün-
den Gotlar Güney Avrupa’da; Franklar ise nehir bölgesinde Akhunlar (Eftalitler) adıyla
bugünkü Fransa topraklarında kendi krallık- yeni bir devlet kurdular.
larını kurdular. Orta Çağ’da Asya ve Avrupa’da iktidarı
EDİTÖR * * ele geçiren yöneticiler devletin tanrısal bir
SIYASI YAPILARIN MEŞRUIYET KAYNAĞI
DOĞU ROMA (BIZANS) IMPARATORLUĞU
*
kurum olduğunu, onun isteğiyle kurulduğunu,
Suriye, Filistin ve Kuzey Afrika coğrafyasına
kendilerinin ise tanrının yeryüzündeki temsil-
hâkim oldular.
cileri olduğunu ifade etmişlerdir.
Helenizm ve Ortodoks kültürünün birleş-
*
Dolayısıyla Orta Çağ’da kurulan devletlerde
mesiyle oluşan Bizans İmparatorluğu bu
dırılmıştır.
farklı bir siyasi yapıya sahipti.
Orta Çağ’ın ilk dönemlerinde Germen kavim-
Bizans çok geniş yetkilerle donatılmış bir
* yönüyle Batı Roma İmparatorluğu’ndan * meşruiyetlerin kaynağı genellikle dine dayan-
imparator tarafından yönetilirdi. leri tarafından kurulan krallıklarda eşitlikçi
bir toplum yapısı vardı.
SASANI IMPARATORLUĞU * Halk tarafından seçildiği için krallar sınırsız
yetkilere sahip değildi.
* Kafkasya, Mezopotamya ve İran’a hükmet- * Ancak bir süre sonra Germen krallıklarında
tiler. meşruiyetin kaynağı olan halkın yerini kilise
* Doğuda Akhunlarla batıda ise Doğu Roma almaya başladı.
İmparatorluğu ile mücadele ettiler. İktidarın tanrıdan kaynaklandığını söyleyen
*
* Pers devlet geleneğini uygulayan Sasaniler’in kilise, yeryüzü hâkimiyetinin tanrı tarafın-
yönetim şekli monarşiydi. dan papaya verildiğini savunuyordu.