Page 56 - 9. Sınıf Tarih Öğretmenin Ders Notları
P. 56

¦                 §
            56
            56                                                         ORTA ÇAĞ'DA DÜNYA
          *  Böylece IX. yüzyılda Orta Çağ Avrupası’na   *  Kök Türk ve Uygur gibi ilk Türk devletlerinde
            hâkim  olacak  feodalitenin  temelleri  atılmış   ülkenin tek hakimi kağandı.
            oldu.                                   Devletin  önemli  meseleleri  boy  beylerinin
                                                   *
          *  Bu  sistemde  belirleyici  temel  unsur  toprak   katıldığı  kurultayda  görüşülürken  kağan
            oldu.                                   töreye  aykırı  davranamaz  ve  keyfi  karar
                                                    veremezdi.
          *  Feodalite sisteminde yönetimin en tepesinde
            mutlak  egemenliğe  sahip  olmayan,  yetkileri   *  Töreye  göre  kağan,  halkın  güvenliğini  ve
            sınırlı bir kral otururdu.              refahını  sağlamak,  adaleti  dağıtmak  ve
          EDİTÖR YAYINEVİ
                                                    orduya komuta etmekle sorumluydu.
          *  Kralın altında genel olarak senyör adıyla anı-  Sasani Devleti’nde ise kast sistemine benzer
            lan kontlar, onların altında daha az toprağa   *
            sahip olan dükler vardı.                bir toplum yapısı vardı.

          *  Bu sistemin en alt katmanını köylüler oluş- *  Aristokratlar,  rahipler,  kâtipler,  orta  boy
                                                    toprak sahipleri, köylüler ve köleler toplum-
            tururdu.
                                                    sal sınıfların başlıcalarıydı.
          *  Feodalitede,  koruma  altına  girene  vassal,   Krallar  hanedan  üyelerinden  ve  aristokra-
            korumayı  kabul  eden  senyöre  ise  süzeren  *

            denirdi.                                tik ailelerin temsilcilerinden oluşan bir devlet
                                                    konseyinin tavsiyeleriyle hareket ederdi.
          *  Karşılıklı yükümlülükleri içeren feodal ilişkide
            vassal,  üstündeki  kişiye  vergi  öder  ve  yeri
            geldiğinde  askerleriyle  birlikte  savaşa  katı-
            lırdı.
                                                          ORTA ÇAĞ'DA EKONOMI
          *  Feodalitenin  güçlü  kurumlarından  biri  kili-   TARIM
            seydi.

          *  Dönemin  hâkim  anlayışına  göre  tanrı  yer- *   Üreticinin ihtiyacının üzerinde ürettiği ürüne
                                                    genel olarak artı ürün denilmiştir.
            yüzünde  sağlamak  istediği  düzeni  senyörler
            eliyle kurmuştu.                          * İnsanların yerleşik hayata geçmesiyle insan
                                                    emeğine dayalı tarımın gelişmesi artı ürünün
          *  Bu  nedenle  senyörler,  din  adamlarına  top-  ortaya çıkmasını sağladı.
            rak  bağışları  yaparak  kiliseye  bağlı  halk  ile
            manevi bir bağ kurmaya önem veriyorlardı.    * Özellikle tarımla geçinen toplumlar yaşadık-
                                                    ları kuraklık ve kıtlık nedeniyle bu sorunlara
          *  Böylece  senyörler  kiliseyle  ilişkilerini  sürekli   karşı  hayatlarını  idame  edebilmek  için  artı
            geliştirerek iktidarlarını devam ettirmişlerdir.  ürün üretip depoladılar.

          *  Orta Çağ’da Avrupa dışında ise farklı uygu-    * İklim  şartlarının  elverişli  olduğu  yerlerde
            lamalar vardı.                          büyük  bir  anlam  ifade  etmeyen  artı  ürün,

          *  İran ve Asya ülkelerinin pek çoğunda merkezi   kurak  bölgelerde  yaşayan  toplumlar  için
            mutlak yönetimler hüküm sürüyordu.      hayati bir öneme sahipti.
   51   52   53   54   55   56   57   58   59   60   61