Page 64 - 9. Sınıf Tarih Öğretmenin Ders Notları
P. 64

¦                 §
            64
            64                                                         ORTA ÇAĞ'DA DÜNYA
             ROMA HUKUKU

             * MÖ 753 yılında Roma şehrinin kuruluşuyla başlayıp 565 yılında Jüstinyanus’un (Doğu Roma
            İmparatoru) ölümüne kadar geçen sürede hâkim oldukları topraklarda uyguladılar.

             * Krallık Dönemi’nde Roma’da geçerli olan hukuka yurttaşlar hukuku deniyordu.
             * Bu hukuk kurallarından kendilerini devletin asıl sahibi olarak gören patriciler (yönetici sınıf)
            yararlanabiliyordu.

             * Buna karşılık plebler (halk) ise ayrı bir hukuka tabiydi.
             * Yabancılar ise hukuken yok sayılıyordu.

             * Roma Hukuku sınıf ayrımı getiren, kadını bir
            mal olarak gören, ailede babaya geniş yetki-
            ler veren buna karşılık diğer aile fertlerine
            hiçbir hak tanımayan kurallardan oluşuyordu.
            Kadınlar  babalarına,  kocalarına,  eğer  onlar
             * Patricilerin  isteklerine  göre  oluşturulan  bu YAYINEVİ
            yoksa erkek kardeşlerine veya oğullarına ait
             *EDİTÖR                                        12 Levha Kanunları
            bir mal olarak görülür; hukuki işlem yapma
            ve miras alma hakkından mahrum bırakılırdı.
             *
            kurallar yazılı olmadığı için herkes tarafından bilinmiyor ve yöneticilerin keyfi uygulamalarına
            neden oluyordu.

            Roma’daki bu hukuk ayrımı patrici-plep arasında çekişmelerin yaşanmasına yol açtı.
             *
            Bu mücadele sonucunda pleplerin isteğinin kabul edilmesiyle kanunların yazılmasına ve ilanına
             *


            Roma hukuku, insanları toplumsal sınıfın yanı sıra soy ve cinsiyet bakımından da ayırıyordu.
            Roma’da efendi, kölesini her işte kullanabileceği gibi isterse öldürebilirdi.
             * karar verildi (MÖ 451).
             * Borçlarını ödeyemeyen bir kimsenin alacaklıları onu köle olarak satıp haklarını tahsil edebilirdi

             * Roma hukukunun yazılı hâle getirilmesiyle görevlendirilen komisyonun tespit ettiği kanunlar on
            iki adet tunç levha üzerine kazınarak Roma şehir meydanında herkesin görebileceği bir yerde
            asıldı.

             * Bu kanunlarla Roma halkının görev ve sorumlulukları, halk arasındaki ilişkiler gibi birçok alandaki
            konuya açıklık getirilmiştir.
             * Bu kanunlarda suçluların devlet tarafından yargılanıp cezalandırılacağı esası getirilerek zarara
            uğrayanların kişisel öç almaları yasaklandı.
   59   60   61   62   63   64   65   66   67   68   69