Page 64 - 9. Sınıf Tarih Öğretmenin Ders Notları
P. 64
¦ §
64
64 ORTA ÇAĞ'DA DÜNYA
ROMA HUKUKU
* MÖ 753 yılında Roma şehrinin kuruluşuyla başlayıp 565 yılında Jüstinyanus’un (Doğu Roma
İmparatoru) ölümüne kadar geçen sürede hâkim oldukları topraklarda uyguladılar.
* Krallık Dönemi’nde Roma’da geçerli olan hukuka yurttaşlar hukuku deniyordu.
* Bu hukuk kurallarından kendilerini devletin asıl sahibi olarak gören patriciler (yönetici sınıf)
yararlanabiliyordu.
* Buna karşılık plebler (halk) ise ayrı bir hukuka tabiydi.
* Yabancılar ise hukuken yok sayılıyordu.
* Roma Hukuku sınıf ayrımı getiren, kadını bir
mal olarak gören, ailede babaya geniş yetki-
ler veren buna karşılık diğer aile fertlerine
hiçbir hak tanımayan kurallardan oluşuyordu.
Kadınlar babalarına, kocalarına, eğer onlar
* Patricilerin isteklerine göre oluşturulan bu YAYINEVİ
yoksa erkek kardeşlerine veya oğullarına ait
*EDİTÖR 12 Levha Kanunları
bir mal olarak görülür; hukuki işlem yapma
ve miras alma hakkından mahrum bırakılırdı.
*
kurallar yazılı olmadığı için herkes tarafından bilinmiyor ve yöneticilerin keyfi uygulamalarına
neden oluyordu.
Roma’daki bu hukuk ayrımı patrici-plep arasında çekişmelerin yaşanmasına yol açtı.
*
Bu mücadele sonucunda pleplerin isteğinin kabul edilmesiyle kanunların yazılmasına ve ilanına
*
Roma hukuku, insanları toplumsal sınıfın yanı sıra soy ve cinsiyet bakımından da ayırıyordu.
Roma’da efendi, kölesini her işte kullanabileceği gibi isterse öldürebilirdi.
* karar verildi (MÖ 451).
* Borçlarını ödeyemeyen bir kimsenin alacaklıları onu köle olarak satıp haklarını tahsil edebilirdi
* Roma hukukunun yazılı hâle getirilmesiyle görevlendirilen komisyonun tespit ettiği kanunlar on
iki adet tunç levha üzerine kazınarak Roma şehir meydanında herkesin görebileceği bir yerde
asıldı.
* Bu kanunlarla Roma halkının görev ve sorumlulukları, halk arasındaki ilişkiler gibi birçok alandaki
konuya açıklık getirilmiştir.
* Bu kanunlarda suçluların devlet tarafından yargılanıp cezalandırılacağı esası getirilerek zarara
uğrayanların kişisel öç almaları yasaklandı.