Page 5 - 9. SINIF TARİH PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI

1. ÜNİTE: TARİH VE ZAMAN PARAGRAF TESTİ 2

1 İnsanlık; zamanı gün, hafta, ay, yıl gibi belli periyotlara 3 Türklerin kullanmış oldukları ilk takvim; güneş yılını esas
bölmüş ve düzenli bir sistem çerçevesinde algılamıştır. alan ve yılların hayvan isimleriyle belirtildiği on iki hay-
Hayatı bu çerçevede düzenlemek üzere insanlar yaklaşık vanlı Türk takvimidir. Türkler İslamiyet’in kabulünden
6000 yıldan beri takvim kullanmıştır. Sümerler, Babiller, sonra hicri takvimi kullanmaya başlamışlardır. Büyük
Mısırlılar, Yunanlar, İbraniler, Romalılar, Aztekler, Maya- Selçuklular Dönemi’nde, Sultan Melikşah tarafından
lar, Çinliler, Hintler, Tibetliler, Türkler ve Araplar gibi çok hazırlatılan ve güneş yılı esas alınan Celali takvim kul-
çeşitli millet ve topluluklar değişik takvimler meydana lanılmıştır. Osmanlılar Devleti’nde mali işlerde güneş
getirmiştir. Bu millet veya topluluklar takvimleri ay veya yılı esasına göre düzenlenen Rumi takvim kullanılmaya
güneş yılını esas alarak oluşturmuştur. Bazı toplumlar başlandı. 1917 yılında ise Takvim-i Garbi adıyla Miladi
takvimlerini “ay yılı” esasına göre oluşturmuştur. Ay yılı, takvime yakın bir takvim kullanılmıştır. Türkiye Cumhuri-
Ay’ın Dünya etrafındaki dönüşünü esas alır ve on iki tur yeti’nin kuruluşundan sonra ise 26 Aralık 1925’te Miladi
dönüşü bir yıla denk gelir. Bu süre 354 gündür. Bazı top- takvim kabul edildi ve 1 Ocak 1926’dan itibaren kullanıl-
GİRİŞ YAYINLARI
lumlar ise takvimlerini “güneş yılı” esasına göre oluştur- maya başlandı.
muştur. Güneş yılı, Dünya’nın Güneş etrafındaki bir tur Bu parçaya getirilebilecek en uygun başlık aşağıda-
dönüşünü esas alır. Bu süre 365 gün 6 saattir.
kilerden hangisi olabilir?
Parçada insanlığın hangi bilim dalında gelişme kay- A) Türklerin Kullandığı Takvimler
dettiğinden söz edilmektedir?
B) Dünyada Kullanılan Takvimler
A) Geometri B) Astronomi C) Türklerin Kullandığı İlk ve Son Takvim
C) Fizik D) Tarih D) Takvimler
E) Felsefe
E) Türklerin Bulduğu Takvimler

2 On iki hayvanlı Türk takvimi, Türklerin kullandığı ilk tak-
vimdir ve güneş yılı esasına göre düzenlenmiştir. Hangi
tarihten itibaren kullanıldığı bilinmemekle birlikte bu tak- 4 Hicri takvim, Türklerin İslamiyet’i kabul ettikten sonra kul-
vim Kök Türkler ve Uygurlar tarafından kullanılmıştır. On landığı takvimdir. Bu takvimde Hz. Muhammed’in hicret
iki yılda bir devir yapan bu takvimde yıllar, hayvan adları ettiği yıl (622), başlangıç kabul edilmiştir. Hz. Ömer Döne-
ile gösterilir. Bu takvimde kullanılan hayvan isimleri ise mi’nde oluşturulan bu takvim, ay yılını esas almıştır. Bu
şunlardır: sıçgan (sıçan), ud (öküz), bars (pars), tavışgan takvime göre bir yıl 354 gün 8 saat 48 dakikadır. Ayrıca
(tavşan), lu (ejder), yılan, yund (kısrak), kon (koyun), biçin bir ay yılı, bir güneş yılından yaklaşık 11 gün eksiktir.
(maymun), takıgu (tavuk), it (köpek), tonguz (domuz). Diğer bir ismi kamerî (ay) takvimidir. Günümüzde İslam
dünyası, dinî günleri hicri takvime göre belirlemektedir.
Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir?
A) On iki hayvanlı Türk takvimini kullanan devletler Bu metnin yazılmasının asıl amacı aşağıdakilerden
hangisidir?
B) On iki hayvanlı Türk takviminde geçen hayvan isim-
leri A) Hicri takvimi kullanan milletleri tanıtmak
C) On iki hayvanlı Türk takviminin ne zamandan beri B) İslam ülkelerinin kullandığı takvimleri sıralamak
kullanıldığı C) Hicri takvimin kullanıldığı alanları belirtmek
D) On iki hayvanlı Türk takviminin özellikleri D) Günümüzde kullanılan takvimleri belirtmek
E) Türklerin kullandığı takvimler E) Hicri takvimi tanıtmak

Giriş Yayınları / 9. Sınıf Tarih 5