Page 10 - 9. SINIF TARİH PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI
P. 10
4. ÜNİTE: İLK VE ORTA ÇAĞ’DA TÜRK DÜNYASI PARAGRAF TESTİ 1
1 İlk olarak Avrasya’da görülen Türkleri araştıran bilim 3
insanları, bu kadim milletin adını en eski tarihî kaynak- I� Daha sonraki atlı konargöçer Türk medeniyetinin
larda aramıştır. Türk adına, gerek kaynaklarda gerekse temelini oluşturan kültürler vardır.
araştırmalarda çeşitli anlamlar verilmiştir. Türk adı; Çin
kaynaklarına göre “miğfer”, Kaşgarlı Mahmut’a göre II� Bu eserler aracılığıyla MÖ IV. bin yılından itibaren
“olgunluk çağı”, A. Wambery’e (Vambrey) göre “türemek”, oluşturulan ve değişik adlarla anılan kültürlerin özel-
Ziya Gökalp’e göre “kanun ve nizam sahibi” anlamına gel- likleri öğrenilmektedir.
mektedir. Türk adına, çeşitli anlamlar verilmesine rağmen III� Bu kazılarda özellikle kurgan olarak bilinen mezar
“güç, kuvvet” anlamına geldiği 1911’de yayınlanan eski odalarında önemli eserler ele geçirilmiştir.
bir Türkçe metinden anlaşılmıştır. Bağımsızlığını 552’de IV� Orta Asya’da yapılan arkeolojik kazılar sonucunda
ilan eden Kök Türk Devleti’yle Türk adı resmî bir kimlik yazıdan önceki döneme ait kültür merkezleri ortaya
kazanmıştır. çıkarılmıştır.
GİRİŞ YAYINLARI
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi konu edilmiştir? Numaralandırılmış bu cümlelerden anlamlı ve kurallı
A) Türk tarihi hakkındaki araştırmalar bir paragraf oluşturmak için aşağıdaki sıralamalar-
B) Tarihteki Türk devletleri dan hangisi yapılmalıdır?
C) Türk adını araştıran bilim adamları A) I - III - II - IV B) II - IV - I - III
D) Türk adının anlamı C) III - I - IV - II D) IV - I - III - II
E) Türk adının kullanıldığı devlet isimleri E) IV - III - II - I
2 Türklerin ilk ana yurtları Orta Asya’dadır. Orta Asya,
doğuda Kingan Dağları’ndan, batıda Hazar Denizi ve İtil
boylarına, güneyde Hindikuş ve Karanlık Dağları’ndan 4 Anav kültüründe (MÖ 4000-MÖ 1000) geçen Anav,
kuzeyde Sibirya’ya kadar uzanır. Bu geniş alanda Türk- günümüzde Aşkabat’ın güneydoğusunda bir yerleşim
lerin ilk ana yurtları; Altay-Sayan Dağları’nın kuzeyba- bölgesidir. Bu yerleşim sahasında yapılan kazılarda
tısı, Tanrı Dağları’nın kuzeyi, Aral Gölü’nün çevresi ve ortaya çıkan seramik örneklerinin, bozkır kökenli bir
Hazar Denizi’nin doğusu arasında kalan bölgededir. Orta halka, özellikle de Türklere ait olduğu düşünülmektedir.
Asya, geniş bozkırların ve çöllerin bulunduğu bir bölgedir. Türk kültürünün önemli bir unsuru olan at, ilk defa bu
Altay Dağları, Ötüken Dağları, Sayan Dağları bölgenin kültürde görülmüştür. Orta Asya’nın en eski kültürüdür.
en önemli dağlarıdır. Bu bölgede Amuderya (Ceyhun), Bu parçada;
Siriderya (Seyhun), Orhun, Selenga ve İrtiş ırmakları var- I� Anav’ın nerede olduğu
dır. Karasal iklimin hüküm sürdüğü Orta Asya’da kışlar
soğuk, yazlar sıcak ve kuraktır. II� Anav sahasında yapılan kazılarda ele geçirilenlerin
neler olduğu
Bu parçada düşünceyi geliştirme yollarından hangisi
ağırlıklı olarak kullanılmıştır? III� Atın nasıl evcilleştirildiği
A) Tanımlama IV� Türklere ait ilk kültür merkezinin neresi olduğu
B) Karşılaştırma bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
C) Sayısal verilerden yararlanma A) I ve II B) I ve IV
D) Tanık gösterme C) II ve III D) I, II ve IV
E) Benzetme E) I, II, III ve IV
Giriş Yayınları / 9. Sınıf Tarih 23