Page 173 - 9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

[ FİİLDE ÇATI ] 173

TEST 3 4 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yük-
lem geçişli olmasına rağmen cümlede
FİİLDE ÇATI nesne kullanılmamıştır?
1 Şairler; her şiirde ayrı bir duygu fırtınası A) Herkes kendi yeteneğine yönelmeli.
yaşadıklarından, şiirlerin hangi duygularla B) Polis, izinsiz toplananları dağıtıyordu.
yazıldığıyla okuyucu pek fazla ilgilenmeme- C) Sen de sevmedin belli ki.
lidir. D) Onu saatlerce takip etti.
Bu cümlenin çatı özellikleri aşağıdakile- E) İletişimini iyi kuran, mutluluğu yakalar.
rin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
EDİTÖR YAYINEVİ
A) Edilgen - geçişsiz
B) Etken - geçişli
C) Dönüşlü - ettirgen
D) Etken - geçişsiz 5 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde çatı
E) Etken - oldurgan özelliği bulunmaz?
A) Dilin kullanımı, yazardan yazara deği-
şiklik gösterir.
B) Dili oluşturan kurallar, zamanla yerleşir.
2 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde eyle- C) Dilin söz varlığına yeni sözcükler kazan-
min karşılıklı yapıldığı anlamı vardır? dırmak güçtür.
A) Matematik sınavına çok iyi çalıştık. D) Dil, sürekli gelişim ve değişim süreci
içinde varlığını sürdürür.
B) Patlama olunca sağa sola kaçıştık.
E) Dil, bireyleri bir arada tutar.
C) Bir an göz göze gelip bakıştık.
D) Problemi çözmek için de çok uğraştık.
E) Hayatın güçlüklerine artık iyice alıştık.

6 (I) Öğleden sonra yağmur başladı. (II) Bu-
lutlar, güneşi sakladı. (III) Buna kırkikindi
3 Aşağıdakilerin hangisinde özne - yük- diyorlardı. (IV) Yağmur önce hafif damlalar
lem ilişkisi diğerlerinden farklıdır? hâlinde yağdı. (V) Sonra birden hızlanınca

A) Gereksiz eşyalar evden atıldı. çocuklar, evlerine koşuştular.
B) Çöpler şehir dışına atıldı. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin
C) Ameliyattan çıkan babasına doğru atıldı. hangisinde özne - yüklem ilişkisine göre
D) Yavru kediler sokağa atıldı. farklı bir çatı özelliği vardır?
E) Yaramaz, sınıftan atıldı. A) I B) II C) III D) IV E) V

Oldurgan Fiil: Geçişsiz olduğu hâlde “-r, -t, -dır” eklerinden birini Ettirgen Fiil: Geçişli bir fiile “-r, -t, -dır” eklerinden uygun olanının
alarak geçişli hâle gelen fiillerdir. Oldurgan fiillerde fiilin kökü getirilmesiyle fiilin geçişlilik derecesinin artırılmasıdır. Ettirgen
geçişsizdir. Geçişsiz olan bu fiile “-r, -t, -dır” eklerinden uygun fiillerde belirtilen işi başkasına yaptırma anlamı vardır.
olanı eklenerek fiil geçişli hâle getirilir ve “ne, neyi, kimi” sorula-
rına cevap verebilecek bir özellik kazanır.