Page 74 - 9. SINIF TARİH FAVORİ BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI

6. Ünite: Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri
BECERİ TEMELLİ TEST 2 İlk Müslüman Türk Devletleri

3 ve 4. sorular aşağıdaki metne göre cevaplayınız.

YUSUF HAS HACİP “KUTADGU BİLİG”

Zalim adam uzun süre beyliğe sahip olamaz, zalimin zulmüne halk uzun zaman dayanamaz. Ey bey! Ülkende uzun süre
hüküm sürmek istersen kanunu doğru uygulatmalı ve halkı korumalısın.

Devlet için asker ve ordu lazımdır. Askeri beslemek için de çok mala ihtiyaç vardır. Bunu elde etmek için halkın zengin
olması gerekir. Halkın zengin olması için de doğru kanunlar konulmalıdır. Bey; güler yüzlü, tatlı sözlü, yumuşak huylu
olmalıdır. Bey; gönlünü alçak tutmalı, eli açık ve merhametli olmalıdır. Asık suratlı, kibirli ve mağrur insan herkesi kendi-
sinden nefret ettirir.
Ey Devletli Hükümdar! Eğer halkından fakirlik adını kaldıramazsa bir kimse nasıl hükümdar olur? Giderini gelirine göre
ayarla, sana yakışacak sözleri sarf et. Ağzından yalan söz çıkarma, yalan söz ile insan kendi itibarını düşürür. Kardeş
ve akrabaya yakınlık göster, güler yüzle büyüğün ve küçüğün gönlünü al. Tuzu, ekmeği bol tut, başkalarına ikram et, bir
kimsenin ayıbını görürsen açma, üstünü ört.
Hükümdarlığın temeli doğruluktur. Hükümdarlar doğru olursa dünya huzura kavuşur. Güneşe bak! Küçülmez, bütünlüğünü
daima muhafaza eder, parlaklığı hep aynı şekilde kuvvetlidir. Hükümdarın ahlakı da ona benzer, doğruluk ile doludur ve
hiçbir vakit eksilmez. Saadetle yükselmek için insana doğruluk lazımdır. İnsanlık doğruluğun adıdır. Hükümdarın sözü
doğru olmalı, tavır ve hareketi güven vermelidir ki halk ona inansın ve huzur içinde yaşasın. Ey Hükümdar! Tanrı seni
doğruluk için bu göreve getirdi, doğru ol ve doğruluk ile yaşa.

3 Metne göre halkın huzur ve güven içinde yaşaması 4 Metinde iyi bir devlet yönetiminin ne şekilde olması
için hükümdarın hangi özelliğe sahip olmasından gerektiği ile ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangisi
söz edilmemiştir? yapılamaz?

A) Adil A) Halkın refah içinde tutulması
B) Alçak gönüllü B) Ülkenin adil kanunlarla idare edilmesi
C) Hırslı C) Güçlü bir ordunun kurulması
D) Dürüst D) Halka güven veren bir yönetimin sergilenmesi
E) Güvenilir E) Devletin soylu aileler tarafından yönetilmesi

5 Türk İslam devletlerinde halkın belli bir bölümü göçebe idi. Çadırlarda yaşar, sürülerinin peşinde yazın yaylalara, kışın da
kışlaklara göç ederlerdi. Köy, kasaba ve kentlerde oturanlar da çiftçilik ve zanaatla uğraşırlardı. İslamiyet’i benimsedikten
sonra Türklerin yerleşik yaşama geçişleri hızlandı. Kent, köy ve kasabalarda oturanların oranı arttı. Çeşitli dillerin konu-
şulduğu Türk toplumunda İslam hukuku belirleyici oldu. Türk toplumu eski inançların etkisiyle farklı din ve mezheplere
karşı hoşgörülerini kaybetmedi. Türkler Müslüman olduktan sonra da giyim, yemek kültürü, örf ve adetlerini sürdürdüler,
kendilerine has kıyafetleriyle Arap ve İranlılardan kolaylıkla ayırt edilebilme özelliğini bu dönemde de korudular. Türklerdeki
vergi sistemi ziraat ve ticaretten alınan vergilere dayanıyordu. Müslümanlardan zekat ve öşür, gayrimüslimlerden ise cizye
ve haraç vergisi alınıyordu. İslamlaşma ile birlikte Türk toplumunda daha önce de olduğu gibi sınıfl ı bir toplum yapısı hiçbir
zaman yaşanmadı. Adalet önünde herkes eşit haklara sahipti.

Metne göre İslam dini, Türk toplumunun;
I. yaşam tarzı, II. hukuk kuralları, III. inanç esasları, IV. ulusal benlik

yapılarının hangilerinde değişiklik meydana getirdiği söylenebilir?

A) III ve IV B) I, II ve III C) I ve III D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV

74 Markaj Yayınları / 9. Sınıf Tarih
MARKAJ YAYINLARI