Page 78 - 9. SINIF TARİH FAVORİ BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI

6. Ünite: Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve İlk Türk İslam Devletleri
BECERİ TEMELLİ TEST 4 Büyük Selçuklu Devleti’nde Yönetim ve Toplum Yapısı - Büyük Selçuklu Kültür ve Medeniyeti

1 ve 2. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.

Fâtımi ve Bâtınilerin yıkıcı faaliyetlerinin İslam dünyası için büyük bir tehlike
olduğunu anlayan Büyük Selçuklu Devleti Sünni medreseler kurmaya karar
vermiştir. Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Sultan Alp Arslan ve veziri
Nizâmülmülk yıkıcı ve bölücü unsurlarla mücadele etmek, Sünni düşünceyi
yaymak amacıyla devlet politikasını belirleyerek Nizamiye Medreselerini
kurmuştur. İlki Nişabur’da daha sonra Bağdat ve diğer önemli şehirlerde
açılan Nizamiye Medreselerinde öğrencilerin yeme, içme, barınma, kütüp-
hane, ibadet, temizlik ve ders araçları gibi bütün ihtiyaçları karşılanmıştır.
Zengin vakıf gelirleriyle desteklenen Nizamiye Medreseleri, mükemmel bir
şekilde inşa edilen yapısı ve verdiği kaliteli eğitimle daha sonra kurulan
medreselere örnek olmuştur. Selçukluların kurduğu bu medreselerde yetişen önemli kişiler sayesinde Müslümanlar mede-
niyet liderliğini sürdürebilmiştir. İslamiyet’in gücü, Büyük Selçuklu Devleti ile yeniden canlandırılarak Hristiyanlara karşı
Haçlı Seferleri’nde mücadele için gerekli donanım temin edilmiştir.

1 Metne göre Nizamiye Medreselerinin özellikleri ile 2 Verilen metin değerlendirildiğinde Nizamiye Medres-
ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? lerinin;

A) Şii faaliyetlerine karşı bir denge unsuru olmuştur. I. siyasi,
B) Yetiştirdiği insanlarla İslam medeniyetine katkıda bu- II. dini,
lunmuştur. III. sosyal
C) Eğitim faaliyetleri dışında farklı bir misyon yürütül-
müştür. alanların hangilerinde yaşanabilecek bölünmelerin
önüne geçtiği söylenebilir?
D) Bursluluk sisteminin uygulandığı ilk eğitim kurumu-
dur. A) Yalnız I B) I, II ve III C) II ve III
E) Eğitim sürecinde öğrencilere her türlü imkân sunul- D) Yalnız III E) Yalnız II
muştur.

3 Sultan Alp Arslan’a dokuz yıl ve Sultan Melikşah’a yirmi yıl vezirlik yapan Nizâmülmülk ünlü eseri Siyasetname’de sultanın
vasıfl arını şu şekilde belirtmiştir: Hükümdar, adaletli, bilgili ve güzel ahlak sahibi olmalı, haftada iki gün Divan-ı Mezalime
oturarak mazlumun hakkını vermelidir. Allah’ın rızasını gözeterek halkın işlerinden gafil olmamalı ve fakiri, kimsesizleri
gözetmelidir. Cömert olmalıdır zira cömertlik Peygamber’den yadigârdır. Memleket meselelerinde acele etmemeli, işin
hakikatinin ortaya çıkması için araştırılmasını emretmelidir. Devlet işlerinde takip edeceği siyaseti, âlimler ve cihan görmüş-
lerle istişare ederek tespit etmelidir. Ferasetli olmalı, meseleler üzerinde kafa yormalı, töre ve geleneklerle ilgili olmalıdır.
Liyakat sahibi olanlara görev vermeli ve devlet görevlilerini sürekli denetim altında tutmalıdır. Şefkat sahibi olarak yanında
çalışanların gönlünü hoş tutmalı, cemaatle namaz kılmalı, ilim erbabını korumalıdır.
Siyasetnameye göre hükümdarlarda aranan özellikler arasında aşağıdakilerin hangisinden söz edilmemiştir?

A) Halkıyla kopuk olmamalı
B) Halkına adil davranmalı
C) Devlet işlerinde kendi kararlarına öncelik vermeli
D) Geleneklerine bağlı olmalı
E) Devlet işlerinde disiplinli olmalı ve iltimasa yer vermemeli

78 Markaj Yayınları / 9. Sınıf Tarih
MARKAJ YAYINLARI