Page 118 - 9. SINIF FAVORİ TARİH DEFTERİM

ÖZETİN ÖZETİ 5. ÜNİTE: İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU

abbasİler

Abbasi Devleti’nin İlk Dönemleri

Q Hz. Muhammed’in amcası Hz. Abbas’ın soyundan gelenler Q En parlak dönemlerini Harun Reşid zamanında yaşadılar.

tarafından kurulmuştur. Q Harun Reşid Bizans’a karşı Avasım eyaletini kurdu. (Adana,
Q Kurucusu Ebu Müslim’dir. Başkentleri Bağdat’tır. Tarsus, Malatya)
Q Emeviler gibi ırkçılık yapmadılar, uzun yaşadılar. Q Mutasım, Türk askerler için Samarra şehrini kurdu.
Q Daha çok bilimsel faaliyetlerle tanınırlar. Q Abbasiler zayıflayınca devletin kontrolü Türklere geçti.
Q Bağdat kültür merkezi olmuştur. Q Abbasi halifesi 1055’te Büyük Selçuklu Devleti koruyucu-

Q Yunan ve Helen eserleri Arapça’ya çevrilmiştir. luğu altına girdi. (Tuğrul Bey)
Q Moğollar 1258’de yıktı. (Hülagu Han)

Abbasi Halifeleri ve Türkler

Q Abbasiler, Emeviler gibi Arap milliyetçiliği yapmayıp, Türk- Q Mu’tasım Dönemi’nde Türklerin devlet içerisindeki etkileri

lere ve Arap olmayan Müslümanlara karşı iyi davrandılar. daha da arttırıldı.
Q Abbasiler’in izlediği bu politika sayesinde Türkler Talas Q Mu’tasım, Türklerin yerleşmesi için Samarra şehrini inşa

Savaşı’nda (751) Çin’e karşı Abasilerin yanında yer aldı. ettirdi.
Q Türkler bu savaş sonrasında İslamiyet’i kabul etmeye baş- Q Türkler Halife Mütevekkil’den itibaren halifelerin belirlen-

ladılar. mesinde de rol oynadılar.
Q Türklere devlet içinde çeşitli görevler verildi. Q Bu durum Şii Büveyhilerin Bağdat’ı ele geçirmesine kadar
Q Abbasi Halifesi Harun Reşid muhafız birliğini Türklerden devam etti.
oluşturdu. Q Büyük Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey, Abbasi halifesini Şii
Q Kurduğu Avasım şehirlerine Türk askeri birliklerini yerleş- Büveyhoğullarına karşı korumuştur.
tirdi. Q Halifelik makamı, 1517’de Yavuz Sultan Selim’in Memlükleri
ortadan kaldırmasına kadar Abbasi ailesinde kaldı.

Abbasilerde Sosyal Hayat ve Devlet Teşkilatı

Q Abbasilerde toplum genel olarak havas (vezirler, kadılar Q Devlet teşkilatı içinde geniş yetkileri bulunan vezirlik

vb.) ve avam (tüccarlar, köylüler vb.) denilen iki tabakadan makamı İran devlet geleneğinin etkisiyle oluşturulmuştur.
oluşuyordu.
Q Abbasiler devlet işlerini görüşmek için farklı divanlar kur-
Q Sosyal sınıflardan biri de Yahudi ve Hristiyanlardan oluşan dular.
zımmi denilen gruptu.
Q Bu divanlar şunlardır:
Q Abbasiler Çinlilerden öğrendikleri kâğıt yapımını da Semer- 5 Divan-ı Tevki: Devletin resmi yazışmalarına bakardı.
kant’ta kurdukları kâğıt atölyelerinde geliştirdiler.
5 Divan-ı Mezalim: Adalet işlerine bakmıştır.
Q Avrupa’daki kâğıt üretimi ise ancak XIII. yüzyıldan itiba- 5 Divanü’l Ceyş: Askerlik işleriyle ilgilenmiştir.
ren başlamıştır.
5 Divanü’l Berid: Posta ve gizli istihbarat hizmetleriyle
Q Bu dönemde sık sık yaşanan siyasi, ekonomik ve dini ilgilenmiştir.
sebepli isyanları bastırmak için Divanü’z-zenâdıka denilen 5 Divan-u Beytü’l-mâl: Devletin, gelir ve giderleri ile ilgi-
bir kurum oluşturuldu. lenmiştir.

118 Markaj Yayınları / 9. Sınıf Tarih
MARKAJ YAYINLARI