Page 119 - 9. SINIF FAVORİ TARİH DEFTERİM

5. ÜNİTE: İSLAM MEDENİYETİNİN DOĞUŞU ÖZETİN ÖZETİ

mısır’da kurulan türk devletlerİ

Q İslam topraklarına katıldıktan sonra eyalet hâline getirilen Mısır, merkezden gönderilen valiler tarafından yönetilirdi.

Q Abbasi Devleti’nin zayıflamasıyla birlikte Mısır’da 1000 yıl sürecek olan Türk egemenliği başladı.
Q Tolunoğulları, İhşidler, Eyyubiler, Memlükler ve Osmanlı Mısır’ı yönetmiş olan Türk devletleridir.

Tolunoğulları Devleti (868-905) Eyyübiler (1171-1250)

Q Mısır’da kurulan ilk Türk İslam devletidir.
Q Fâtımi Devleti’nin Haçlı Seferleri karşısında zayıflamasıyla
Q Ahmet Bin Tolun tarafından kurulan Tolunoğulları’nın Baş- Mısır’da iç karışıklıklar arttı.
kenti Fustat’tır (Kahire).
Q Musul Atabeyi Nureddin Zengi’nin değerli komutanlarından
Q Bu dönemde; Selahattin Eyyübi, Fâtımi Devleti’ne son verdi.
5 Tarımın geliştirilmesi için sulama kanalları yapıldı. Q 1171 yılında Eyyubi Devleti’ni kurdu.
5 Halkın refah seviyesini yükseltmek için çiftçilerden alı- Q Selahattin Eyyubi 1187 yılında Hıttin Savaşı’nda Haçlıları
nan vergiler azaltıldı. büyük bir yenilgiye uğratarak Kudüs’ü fethetti.
5 Ticaretin gelişmesini sağlamak için tüccarlara büyük Q Bu zafer Avrupa’da büyük bir tepkiye neden olunca İslam
kolaylıklar sağlandı ve ticarette Tolunoğlu Ahmet adına dünyası üzerine III. Haçlı Seferi düzenlendi.
bastırılan para kullanıldı.
Q Selahattin Eyyubi’nin ölümü üzerine devlet eski gücünü
5 Maristan adı verilen darüşşifalar (hastaneler) yapıldı. kaybetti.
5 Ahmet bin Tolun’un yaptırdığı Tuluniyye Camisi Mısır’da Q Hanedan üyeleri arasında çekişmeler iç karışıklıklara neden
Türk usulü yaptırılan ilk camidir. oldu.
5 Bu cami aynı zamanda minare geleneğini burada başla- Q Eyyübiler 1250 yılında Memlüklüler tarafından yıkıldı.
tan mimari bir eserdir.
Q Tolunoğulları Dönemi’nde Mısır Altın Çağı’nı yaşadı. Toluno- NOT
ğulları 905 yılında Abbasiler tarafından yıkıldı. Q Hadimü’l Haremeyn (Mekke ve Medine’nin hizmetkârı)
unvanını kullanan ilk hükümdar Selahattin Eyyübi’dir.
İhşîdîler (Akşitler) (935-969) Q Mehmet Akif Ersoy Selahattin Eyyübi’yi Şarkın En Sevgili
Q Devletin kurucusu Muhammed bin Togaç’tır. Sultanı olarak nitelendirmiştir.
Q Devletin ismi Abbasi halifesinin Muhammed bin Togaç’a Memlükler (Kölemenler) (1250-1517)
İhşid unvanını vermesinden gelmektedir.
Q Mısır’da kurulmuş ve Hicaz ile Suriye’de hüküm sürmüş
Q Mısır’da kurulan ikinci Türk devletidir. Türk devletidir.

Q Adaletli bir yönetim sergilediler. Q Memlük komutanı İzzeddin Aybek tarafından kuruldu.
Q Muhammed bin Togaç kendi adına para bastırdı. Q Sultan Kutuz Dönemi’nde Moğollar Aynı Calud Savaşı’nda
Q Filistin, Suriye, Lübnan ve Hicaz bölgeleri hakimiyet altına yenilgiye uğratıldı.
alındı. Q Sultan I. Baybars saltanatına dini meşruiyet kazandırmak
Q Tarıma ve orduya önem verildi. Fâtımiler tarafından yıkıldı. için Abbasi ailesinden birini Mısır’da halife ilan etti.

Q Böylece Sultan Baybars hilafetin koruyucusu unvanıyla
NOT
İslam dünyasında nüfuzunu güçlendirdi.
Q Tolunoğulları ve İhşidiler Abbasiler’in zayıflamasıyla
ortaya çıkan Tavaif-i Mülük devletleri arasında yer Q Yavuz Sultan Selim, düzenlediği Mısır Seferi ile Memlüklere
almaktadır. Mısır’da kurulan bu iki devletin kısa sürede son verdi (1516-1517).
yıkılmasında yöneticilerinin Türk, halkının ise Araplardan Q Yavuz’un Mısır Seferi sonucunda halifelik Osmanlılara
oluşması etkili olmuştur. geçti.

Markaj Yayınları / 9. Sınıf Tarih 119
MARKAJ YAYINLARI