Page 16 - lgs-turkce-mavi-kitap

14 ANLAMA BECERİLERİ

ÇIKMIŞ SORU
22 Türk Dil Kurumunun e-sözlüğünde yer alan “testi” sözcüğüyle ilgili bazı açıklamalar aşağıda verilmiştir.
testi
Köken: Farsça destî
Geniş gövdeli, dar boğazlı, emzikli veya emziksiz olabilen, toprak, cam, metal vb. maddelerden yapılan su
kabı.
Çeşme başında dizleri üstüne çökmüş bir ihtiyar kadın, testisini dolduran genç kıza bakıyordu.
testi kırılmadan
testi kırılsa da kulpu elde kalır - testiyi kıran da bir, suyu getiren de
“testi” Sözcüğünün
Parmak Alfabesiyle Gösterilişi
EDİTÖR YAYINEVİ

t e s t i

Buna göre “testi” sözcüğünün açıklamalarında, sözlüklerde bulunması beklenen;
I. Sözcüğün tanımlanması ve tanıma uygun kullanımının örneklendirilmesi,
II. Sözcüğün, içinde kullanıldığı deyim ve atasözlerine yer verilmesi,
III. Kimi kavramların ifade ettiği anlamların resimle gösterilmesi,
IV. Sözcüğün ortaya çıktığı dil ve o dildeki hâli ile ilgili bilgi verilmesi,
V. Sözcüğün yöresel kullanımlarının belirtilmesi
niteliklerinden hangileri örneklenmiştir?
A) I, II ve IV. B) I, II ve V. C) II, III ve IV. D) III, IV ve V.

23 ve 24. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.

Teodolit, yeryüzü koordinatları ve yatay-düşey mesafeleri ölçmeye yarayan hassas bir ölçüm aletidir. Hassas
ayarların ardından koordinatları, yatay-düşey mesafeleri ve açıları ölçebilir. Ayrıca mevcut konumun deniz sevi-
yesinden yüksekliğini veya kot farkını hesaplayabilir. Topoğrafya ve coğrafi konum çalışmalarının vazgeçilmez
aletidir. Genel olarak “iki nokta arasındaki açıyı ölçmeye yarayan alet” olarak bilinir. Teodolitlerle elde edilen ölçüm
değerleriyle uzaklık hesabı da yapılabilir. Elektronik teodolitler, ölçtüğü açıları doğrudan ekranda anlık olarak gös-
terebilir. Eski tasarım teodolitlerde açı ölçüm sonuçlarını okumak için bazı optik parçalara ihtiyaç duyulur. Basit
bir anlatımla kullanımı şöyledir: Mesafe bulmak için üzerinde çok ince ölçekli çizgiler bulunan bir direk, ölçülecek
noktaya konulur. Teodolitteki dürbün yardımı ile direk üzerindeki alt ve üst çizgiler arasındaki uzunluk okunur. Daha
sonra özel bir formülle mesafe hesaplanır.

23 Bu parçada teodolitlerle ilgili; 24 Teodolitlerle ilgili aşağıdakilerden hangisine
I. Kullanımı alan bilgisi gerektirmektedir. değinilmemiştir?
II. Çok yaygın bir şekilde kullanılmamaktadır. A) Yatay ve düşey mesafeleri ölçmek için kullanıl-
III. Hem açı hem de yükseklik ölçümünde kullanıl- dığına
maktadır.
IV. Koordinat hesaplamalarında kullanılan tek alettir. B) Topoğrafya ve coğrafi konum çalışmalarında
çok önemli olduğuna
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?
A) I ve II B) II ve III C) Türlerinin bazılarının özelliklerine
C) I ve III D) II ve IV D) İlk olarak nerede kullanıldığına