Page 35 - TYT TÜRKÇE KAZANIM ODAKLI ve YENİ NESİL SORU BANKASI - GİRİŞ YAYINLARI

FİİLLER (ANLAM - KİP - KİŞİ - YAPI)
11. BÖLÜM EK FİİL

FİİLİMSİ (EYLEMSİ)
FİİLLER - EK FİİL - FİİLİMSİ

ANLAMLARINA GÖRE FİİLLER YAPILARINA GÖRE FİİLLER
Oluş Fiilleri Birleşik Fiiller
Gelecek Zaman: Eylemin gelecek-İŞ YAYINLARI
İş (Kılış) Fiilleri Durum Fiilleri
Öznenin kendi Öznenin süreklilik Öznenin kendi Basit Fiiller Türemiş Fiiller Yeni bir eylemi
isteği ile gerçek- gösteren bir duru- iradesi dışında Bir veya birden karşılamak üzere,
leşen ve öznenin munu anlatan ve geçirdiği deği- Yapım eki alma- fazla yapım eki en az iki sözcü-
bir nesneyi etkile- nesne alamayan şimi bildiren ve mış fiillerdir. almış fiillerdir. ğün bir araya gel-
diği fiillerdir. fiillerdir. nesne alamayan mesiyle oluşan
fiillerdir. fiillerdir.

KİP EKLERİ
ANLAM KAYMASI

HABER KİPLERİ DİLEK KİPLERİ
Bir kip ekinin başka bir kip eki yerine kullanılmasıdır.
Görülen Geçmiş Zaman: Eylemin Gereklilik: Eylemin
geçmişte yapıldığını ve yapılırken yapılması gerekti-
tanık olunduğunu belirtir. (-dı/- ğini belirtir. (-me- ŞAHIS EKLERİ
di/-du/-dü/-tı/-ti/-tu/-tü) li/-malı)
Duyulan Geçmiş Zaman: Eylemin Dilek-Koşul: Eylemin I. Tekil şahıs (ben) I. çoğul şahıs (biz)
geçmişte yapıldığını ve başkasın- gerçekleşmesi- II. tekil şahıs (sen) II. çoğul şahıs (siz)
dan öğrenildiğini belirtir. (-mış/- nin bir şarta bağlı III. tekil şahıs (o) III. çoğul şahıs (onlar)
GİR
miş/-muş/-müş) olduğunu belirtir.
Şimdiki Zaman: Eylemin henüz (-sa/-se)
yapılmakta olduğunu belirtir.
(-yor/-(ı)yor/-makta/-mekte) İstek: Eylemin ger-
çekleşmesinin bir
te yapılacağını belirtir. (-ecek/-a- isteğe bağlı olduğu-
nu belirtir. (-a/-e)
cak)
Geniş Zaman: Eylemin her zaman Emir: Eylemin yapıl-
yapıldığını ve yapılacağını belir- masını buyurur. EK FİİL
tir. (-r/-ar/-er/-ır/-ir/-maz/-mez) Ek Fiilin Görevleri:
Basit çekimli eylemleri birleşik çekimli yapar.
Ad soylu sözcükleri yüklem yapar.
FİİLİMSİ (EYLEMSİ)
Ek eylemin -di’li geçmiş zamanı (idi):
İsim-Fiil: Eylem kök ve gövdelerine “-ma/-ış/-mak”
ekleri getirilerek yapılır ve ad olarak kullanılırlar. Ek eylemin -miş’li geçmiş zamanı (imiş):
Ek eylemin şart çekimi (ise):
Sıfat-Fiil: Eylem anlamını yitirmeden cümlede sıfat Ek eylemin geniş zaman çekimi (-dır):
görevinde olan ve “-an/-ası/-mez/-ar/-dik/-ecek/-miş”
ekleriyle yapılan sözcüklerdir. Ek eylemin geniş zaman çekiminde 3. tekil kişi eki
“-dir” düşebilir.
Zarf-Fiil: Eylem anlamını yitirmeden cümlede her Ek Fiilin Olumsuzu:
zaman zarf görevinde kullanılan ve “-ip/-arak/-ma- Eylemlerde “-ma/-me” eki işin gerçekleşmediği anlamı-
dan/-meksizin/-dıkça/-ince/-eli/-ken/-a ...-a/-r ... nı katar.
-mez/-asıya/-casına” sözcüklerdir.
Adlara gelen ek eylemin olumsuzu “değil” sözcüğüdür.

Giriş Yayınları TYT Türkçe 193