Page 39 - 10_Matematik_ogretmenin
P. 39

FONKSİYONLAR                                                                         37


              ˜    Çözük:                                    ˜    Çözük:
              (fog )()2 =  f(g( ))2 =  f( .32 2 )            f(x) = 2x-3 verilmiştir.
                                −
                          =  f( )4                            2x 3−=  y ⇒  2x =  y 3+
                            45+                                            y3+
                          =                                          ⇒  x =
                             2                                              2
                            9                                                x3+
                          =  olur .                                  ⇒  f − 1 ( ) x =  olur.
                            2                                                 2
              p    Örnek:
                     −
                   3x a
              f(x) =   , g(x) = 2x+4 fonksiyonları reel sayılar küme-  X X… ÖÖğretrene KKartnenre
                    5
              sinde tanımlı iki fonksiyon olsun. (fog)(7) = g(3) ise a kaç-  f:   →  , f ( ) x =   y  fonksiyonunun tersi bulunurken;
              tır?                                            ►  x, y cinsinden yazılarak yalnız bırakılır.
                                                            YAYINEVİ
              ˜    Çözük:                                     ►  x görülen yere y, y görülen yere x yazılır.
                                                                -1
              (fog)(7) = f(g(7)) = f(2.7+4) = f(18)           ►  f (x) bulunur.
                             −
                         3.18 a
              f(18) = g(3) ⇒    = 2.3 4+
                            5                                p    Örnek:
                54 a                                                               2x 3+
                  −
                                                                           2 , f
              ⇒      =  10 ⇒  54 a  50 ⇒  a =  4 olur.        f:   −  { } 3 →  −   { } ( ) x =    şeklinde  tanımlanan
                             −=
                  5                                          fonksiyonun tersini bulalım.  x3−
              FONKSİYONUN TERSİ
                                                             ˜    Çözük:
                  A              B                              2x 3+
                          f                                   y =    ⇒   ( y x 3−  ) =  2x 3+
                                                                 x3−
                    x             y                                  ⇒  yx 3y−  =  2x 3+
                                                                     ⇒  yx2x−  =  3y3+
                                EDİTÖR
                         f  − 1                                      ⇒  ( x y2−  ) =  3y3+
                                                                          3y 3+
                            -1
                    f(x) = y ⇔ f  (y) = x                            ⇒  x =
                                                                          y2−
              fA:  → Bf, = { (,  A ve yB)∈ }                         ⇒  f − 1 ( ) x =  3x 3+  olur.
                          xy x| ∈
              fonksiyonu 1-1 ve örten fonksiyon olmak üzere;                  x2−
              f −1  : B →  Af −1 ={( yx y ∈,)  B ve x ∈  A}  fonksiyonuna f   X X… ÖÖğretrene KKartnenre
                                            -1
              fonksiyonunun ters fonksiyonu denir ve f  ile gösterilir.    d   a
                                                              f :  −−  →   −  
                                                                   
                                 y  f(x)                             c     c 
                                                                             fonksiyonunun tersi
                                      y = x                     fx  ax b+
                                                               ( ) =
                             (x,y)                                 cx d+
                                         x                     − 1   −  dx b+
                                  O                           f  ( ) x =  cx a−  olur.
                                      (-y,-x)
                                      f (y)                  p    Örnek:
                                      -1
                                                                   x1−        2                -1
                                                              fx      ve g(x) = x  + 1 olmak üzere, (gof )(x) nedir?
                                                              ( ) =

                                   -1
              f  fonksiyonunun  grafiği  ile  f   fonksiyonunun  grafiği  y=x   2
              doğrusuna göre simetriktir.
                  X X… ÖÖğretrene KKartnenre                 ˜    Çözük:
                                                                              -1
                                                                -1
               f :   →  , f  ( ) x =   ax b+   fonksiyonunun tersi olan fonk-  (gof )(x)'i bulmak için f (x)’i bulalım.
               siyon,                                                               x +  1
                                                             f ( ) x =  x 1−  =  x  −  1  ⇒  f − 1 ( ) x =  2  =  2x 1 2+  .  =  2x 1olur.+
                     x b−                                          2   2  2          1     2  1
               f − 1 ( ) x =   olur.
                      a                                                              2
                                                                                   +
                                                             ( g f ο  −  1 )( ) x =  ( g f −  1 ( )) =  x  ( g 2x 1 )
                                                                 +
              p    Örnek:                                    =  (2x 1 +  ) 2  1
                                                                 2
                                                                     + +
              f :   →  , f  ( ) x =   2x 3−    fonksiyonunun  tersini  belirleye-  =  4x +  4x 1 1
                                                                     +
              lim.                                           =  4x +  2  4x 2 olur.
   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44