Page 60 - 10_Matematik_ogretmenin
P. 60

58                                                                          POLİNOMLAR


              p    Örnek:                                    ˜    Çözük:
               4
                                                              2
              x  - 1 ifadesini çarpanlarına ayıralım.        a  - 6a + 9 ifadesini tam kare yapalım. Bu durumda;
                                                              2
                                                                        2
                                                                                  2
                                                                                         2
                                                             a  - 6a + 9 = a  - 2 . 3 . a + 3  = (a - 3)  olur. 2a-2b-6 ifade-
              ˜    Çözük:                                    sini 2 parantezine alalım.
               4
                    4
                        4
              x  - 1 = x  - 1  olduğundan;                   Bu durumda; 2a-2b-6=2(a-b-3) elde edilir. Şimdi bu ifade-
              x −=  (x 1 . x−  ) (  3  +  x .1 x.1+  +  ) 1  leri yerlerine yazalım.
                              2
                 1
               4
                                                                             −
                                                               2
              =  (x 1 . x−  ) (  3  +  x ++  ) 1 olur.        a −  6a 9 b+−  2  = (a3 ) −  2  b 2
                            x
                          2
                                                               2a2b6        ( 2 a b 3 )
                                                                 −
                                                                              −−
                                                                     −
                                                                         2
                                                                      2
                                                             olup, (a - 3)  - b  ifadesi iki kare farkıdır. Bu ifadeyi çarpan-
              p    Örnek:                                    larına ayırırsak;
               5
              x  - 32 ifadesini çarpanlarına ayıralım.        (a3 ) −  b 2  (a3 b )(a3 b )
                                                                  2
                                                                          −−
                                                                −
                                                                                  −+
                                                            YAYINEVİ
                                                               ( 2 ab 3 )  =  2. (ab 3 )
                                                                               −−
                                                                 −−
                                                                      )
                                                                 −−
              ˜    Çözük:                                      (ab 3 ( .a b 3+ −  )
                                                              =
                      5
                         5
               5
              x  - 32 = x  - 2  olduğundan;                       2. (a b 3−−  )
              x −  5  2 =  5  (x 2 . x−  ) (  4  +  x .2 +  3  1  x .2 +  2  2  x .2 +  1  3  2 4 )  =  ab 3+ −
                    ) (
                 −
              =  (x 2 . x +  4  2x +  3  4x +  2  8x 16 )         2
                                    +
              olur.                                          elde edilir. Şimdi a + b = ñ3 değerini yerine yazalım.
                                                              ab 3+ −  =  3 −  3  bulunur.
                                                                2       2
              p    Örnek:
               x +  2  2x 3 x −  2  1   x −  2  1
                     −
                2     :  2    .   
                   x6
                x +−   x −  4    x2+                     ÖZDEŞLİKLER
                                EDİTÖR
              ifadesinin en sade şeklini bulalım?
                                                                 X X… ÖÖğretrene KKartnenre
              ˜    Çözük:                                     ►    2  2     2
                                      2
              Öncelikle bölüm durumundaki   x − 1   ifadesini ters çevirip   x +  y =  (x +  ) y  −  2xy
                                      2
                                     x −  4                     x +  2  y =  2  (x −  ) y  2  +  2xy
              çarpım durumuna getirelim. Bu durumda;
                                                              ►      2      2  4xy
                    −
              x +  2  2x 3x − .  2  4x − .  2  1                (x +  ) y  =  (x −  ) y  +
                2
                              +
               x +−     2  1x 2                                 (x −  ) y  2  =  (x +  ) y  2  −  4xy
                  x 6 x −
                             2
              elde edilir. Burada x  - 1 ifadelerini sadeleştirirsek;
              x +  2  2x 3 x − .  2  4
                    −
                2
                  x6
               x +−    x 2+
              elde edilir. Şimdi bu ifadeleri çarpanlarına ayıralım;  p    Örnek:
               2
              x  + 2x - 3 = (x + 3)(x - 1)                      1            1
               2
              x  + x - 6 = (x + 3)(x - 2)                     x +  x  =  2 5 ise x −  x
               2
                        2
                    2
              x  - 4 = x  - 2  = (x - 2) . (x + 2)           ifadesinin pozitif değeri kaçtır?
              elde edilir. Şimdi bu ifadeleri yerlerine yazalım.
              x +  2  2x 3 x − .  2  4
                    −
                2
                  x6
                         +
               x +−    x 2                                   ˜    Çözük:
                     )
                  +
                (x3 (x1−  ) (x2−  ) (x2+  )
              =            .                                 Özdeşliklerden faydalanalım.
                (x3+  ) (x2−  )  (x2+  )
                                                                1   2    1   2  1    1   2  2   1
              =  x1−                                            x −    =    x +    −  4.x. ⇒    x −    =  ( 2 5 ) −  4. x.
                                                                x     x     x     x             x
              bulunur.                                            1   2        1   2
                                                              ⇒    x −    =  20 4 ⇒ −    x −    =  16
                                                                  x            x 
              p    Örnek:                                         1   2  2  1
                                                                            x
                                                              ⇒    x −    =  4 ⇒−  = ± 4 bulunur.
                          2
                         a − 6a 9 b+−  2                          x         x
              a b+ =  3 ise           ifadesinin değeri kaçtır?  1
                             −
                                 −
                           2a2b6                              x −  'in pozitif deðeri 4 olur.
                                                                x
   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64   65