Page 75 - 10_biyoloji_ogretmenin
P. 75

KALITIMIN GENEL İLKELERİ                                                   73
          RH KAN UYUŞMAZLIĞI (ERİTROBLASTOSİS FETALİS)
                                          +
                       -
              ˇ Annenin Rh , çocuk ve babanın Rh  olduğu du-                   Anne Rh  -
                                                                               kan grubuna
             rumlarda ortaya çıkar. Bu durumda annenin kanı                    sahip
             bebeğin Rh antijeni ile karşılaşınca bebeğe kar-
             şı Rh antikoru oluşturur. Bu antikorlar plasenta                  Bebek Rh  +
                                                                               kan grubuna
             aracılığı ile bebeğe geçer. Bebeğin alyuvarlarının                sahip
             çökelmesine neden olur. Hızlı alyuvar yıkımı be-
             bekte kansızlığa sarılığa kalıcı beyin hasarına ve
                                                  YAYINEVİ
             kalp yetmezliğine neden olur.
               -
              ˇ Rh  annenin ilk hamileliğinde antikor üretimi yeni   Kan uyuşmazlığı
             başladığından bebeğe antikorlara geçmeden do-
             ğabilir.
                                           -
              ˇ Ancak bir sonraki hamileliklerde Rh  uyuşmazlığı görülür.
              ˇ Bu durumda kan transferi yapılarak bebek sağlıklı bir şekilde doğar.
                              -
                    +
              ˇ Anne Rh , Bebek Rh  olduğunda Rh uyuşmazlığı görülmez.
                    -
          Annenin Rh  olduğu bir ailede baba
          I. RR
          II. Rr
          III. rr
          yukarıda verilen genotiplerden hangisinde olursa %100 kan uyuşmazlığı görülür?
             ÇÖZÜM

                             RR
            rr        EDİTÖR                                         -                  +
           (Rh )     X       (Rh )  Kan uyuşmazlığı olması için annenin Rh , çocuk ve babanın Rh
                               +
              -
                                    olması gerekir.
                                                                                    +
                                    Baba birinci durumda olursa doğacak çocuklar %100 Rh  ola-
                     Rr             cağından kesinlikle kan uyuşmazlığı görülür. Ama ikincide %50,
                    (Rh )           üçüncüde  ise  kan  uyuşmazlığı  hiç  görülmez.  Bu  yüzden  cevap
                       +
                   % 100            yalnız I ’dir.
                                    Eşey Tayini
              ˇ Canlıların kendilerine özgü kromozom sayıları vardır. Örneğin insanların 46, eğrelti otunun
             500 gibi.
              ˇ Kromozom sayısının akrabalık ilişkisi ve gelişmişlik düzeyi ile bir ilişkisi yoktur. Örneğin
             insanların ve moli balığının kromozom sayısı 2n = 46 olmasına rağmen akraba değillerdir.
             Ayrıca eğrelti otu basit yapılı bir organizma olmasına rağmen gelişmiş olan insandan kromo-
             zom sayısı daha fazladır. Bu da bize gösteriyor ki canlıların gelişmişlik düzeyi ile kromozom
             sayısı arasında bir ilişki yoktur.
   70   71   72   73   74   75   76   77   78   79   80