Page 72 - 10_biyoloji_ogretmenin

70 KALITIMIN GENEL İLKELERİ

Kan Grupları
ˇ İnsanlarda kan gruplarını üç başlık altında inceleriz. Bunlar;
1. AB0 sistemi 2. Rh Sistemi 3. MN sistemi

1. ABO Sistemi

A antijeni B Antijeni Alyuvar hücresi

YAYINEVİ

A kan grubu B kan grubu AB kan grubu 0 kan grubu
ˇ Çok alelliğin en tipik örneklerinden biridir. Kan grubunu belirleyen üç çeşit alel gen var-
dır. Bunlar A, B ve 0 genleridir. A ve B genleri eş baskın 0 geni ise çekinik gendir. AB0
sisteminde 6 değişik genotip, 4 çeşitte fenotip vardır.
ˇ İnsanlar bu genler bakımından A, B, 0 ve AB olmak üzere dört çeşit kan grubu fenotipde
bulunur.

Kan Alyuvardaki Plazmadaki
Grupları Genotip Fenotip Antijen Antikor
A AA veya A0 A Kan Grubu A antijeni B antikoru veya
Anti B
EDİTÖR
B BB veya B0 B Kan Grubu B antijeni A antikoru veya
Anti A
AB AB AB Kan Grubu A ve B antijeni Yok
0 00 0 Kan Grubu Yok Anti A ve Anti B
bulunur.
ˇ Bir insanda hangi antijen var ise o kan grubu ile adlandırılır. Örneğin; sadece B antijeni
taşıyorsa B kan grubundadır.
ˇ Kanda yabancı antijenlere karşı akyuvarların ürettiği proteine antikor denir. Antikorlar
kan plazmasında bulunur.
ˇ İnsanların kan plazmalarında (AB kan grubu hariç) aglütinin denilen bir çeşit antikor
bulunur. Buna göre B kan grubuna sahip bireylerin kan plazmasında Anti-A antikoru
(A-aglütinini) bulunur.
ˇ Bir insanın kanında A antijeni ve A antikoru beraber 0 Genel
bulunsaydı orada çökelme (aglütinasyon) denilen olay 0 Verici
gerçekleşirdi. Bu olay da damarların tıkanmasına neden
olarak dolaşımı durdurabilirdi.
ˇ İnsanlarda kan gruplarının bilinmesinin bazı yararları A A B B
vardır. Örneğin kan nakillerinde, babalık testlerinde
gibi.
ˇ 0 kan grubu bir kereye mahsus tüm gruplara kan verebi- AB Genel
lir. Antijeni yoktur. Genel vericidir. Alıcı
AB