Page 76 - 10_biyoloji_ogretmenin

74 KALITIMIN GENEL İLKELERİ
ˇ Diploit canlılarda iki çeşit kromozom vardır. Bunlar vücut kromozomları ve eşey kromo-
zomlarıdır.

1. Vücut Kromozomları (Otozomlar)

ˇ Cinsiyeti belirleyen X ve Y kromozomları dışındaki kromozom çiftlerine vücut kromozomu
denir.
ˇ Örneğin; kan grubu, göz rengi, saç yapısıyla ilgili genler otozomdur.
ˇ Örneğin; insanlarda 2n = 46 kromozom vardır. Bunun kromozom dağılımını yapacak olur-
YAYINEVİ
sak;
Otozom
kromozomlar
44 44
+ +
XX XY
Gonozom
Dişi kromozomlar Erkek
ˇ Buna göre diploit canlı olan insanlarda 44 tane otozom iki tane ise gonozom (XX ve XY)
vardır. İnsanların gametleri olan sperm ve yumurtada ise bunların yarısı bulunur. Yani 22
tane otozom, 1 tane de gonozom vardır.
EDİTÖR
Otozom
kromozom
22
+ EŞEY 22 + X
X HÜCRELERİ
22 + Y

Gonozom
Dişi kromozom Erkek

2. Eşey Kromozomlar (Gonozomlar)

ˇ Cinsiyetin belirlenmesinden sorumlu olan genleri taşıyan kromozomlar gonozomlardır.
ˇ Erkeklerde XY, dişilerde ise XX'dir.

ˇ İnsanda eşey babadan gelen spermlerin taşıdığı gonozomla belirlenir. Sperm X kromo-
zomu taşıyorsa dişi, Y kromozomu taşıyorsa erkek bireyler oluşur.
ˇ Yumurta 22 + X, sperm ise 22 + X veya 22 + Y'dir.
ˇ Örneğin:
Dişi Erkek
44 + XX 44 + XY
otozom gonozom otozom gonozom