Page 142 - 10_edebiyat_ogretmenin

TİYATRO 6. ÜNİTE 140

GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU
ˇ Geleneksel Türk tiyatrosu olarak adlandırdığımız oyunlar, Türk halk kültürünün en eski
oyun geleneğinden günümüze kadar gelen oyunları (gölge oyunu, orta oyunu, köy seyirlik
oyunları, meddahlık) kapsar.
YAYINEVİ
ˇ Geleneksel Türk tiyatrosu, çağlar boyunca sürüp gelen ve Türk kültürünün ürünü olan tiyatro
türleridir. Şarkı, dans, söz oyunları ve taklit, geleneksel Türk tiyatrosunun ögeleridir. Do-
ğaçlamaya dayanan bu tiyatronun temel ögesi güldürüdür. Oyun kişilikleri tip düzeyindedir,
karakter boyutuna ulaşmaz. Bu tiyatro, kurumsal bir nitelik taşımaz.

Geleneksel Türk tiyatrosunun şekil ve içerik özellikleri şunlardır:
F Geleneksel Türk tiyatrosu türleri yazılı bir metne dayanmaz.
F Sözlü geleneğe ait edebî ürünlerdir ve usta - çırak ilişkisiyle nesilden nesile aktarıl-
mıştır.
F Oyuncular, oyunun gidişine göre belli yerlerde söylenmesi gereken kalıp sözler dı-
EDİTÖR
şında o anda akıllarına geleni söyleyebilirler. (Doğaçlama - irticalen)
F Bu oyunlarda modern anlamda olmasa da basit düzeyde sahne, dekor, kostüm gibi
unsurların varlığından söz edilebilir.
F Güldürü ögesi genellikle taklit, yanlış anlama ve söz ustalığına dayanmaktadır.
F Olumlu ve olumsuz tipler bir arada bulunur.
F Müzik, şarkı ve oyun iç içedir.
F Osmanlı Devleti zamanında tiyatro sözcüğü yerine “temaşa” sözcüğü kullanılmıştır.

GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU TÜRLERİ

Gölge Oyunu (Karagöz)

ˇ Gölge oyunu ya da Karagöz; deriden
yapılmış tasvir adı verilen şekillerin,
arkadan ışıklandırılmış bir perdeye
yansıtılması yoluyla oynatılan gele-
neksel Türk tiyatrosu türüdür.