Page 82 - 10_edebiyat_ogretmenin

80 ŞİİR
ˇ Kaside nazım şeklinin en tanınmış, güçlü şairleri arasında Nef’i, Bağdatlı Ruhî, Fuzulî,
Hayalî gösterilebilir.

Kasidenin Bölümleri
ˇ Nesib (Teşbib): Kasidenin giriş bölümüdür. Bu bölümde asıl konuya geçilmeden çeşitli
tasvirlerin yapılması söz konusudur. Kasideler genellikle bu bölümde yapılan tasvirlere
göre isimlendirilir.
ˇ Girizgâh: Asıl konuya geçileceğini haber veren, bir ya da iki beyitlik bölümdür.
YAYINEVİ
Girizgâh bölümü, nesib bölümünden methiye bölümüne geçişte köprü görevi üstlenir.
ˇ Methiye: Bu bölümde kasidenin sunulacağı kişi övülür. Şair kasideyi kim için yazmışsa
onun yüceliklerini, erdemlerini, başarılarını anlatır. Şairin tüm sanat gücünü kullandığı
bölüm olarak nitelendirilebilir. Abartılı ve ağır bir anlatım vardır.
ˇ Tegazzül: Tekdüzeliği, monotonluğu kırmak için kasideyle aynı ölçü ve uyakta yazılmış
bir gazelin yer aldığı bölümdür. Tegazzül her kasidede bulunmayabilir. Ayrıca tegaz-
zülün kasidedeki yeri tam olarak belirlenmemiştir. Nesibden hemen sonra gelebileceği
gibi methiyeden sonra da gelebilir.
ˇ Fahriye: Şairlerin kendilerini övdükleri bölümdür. Şairler kendilerini şairlik gücü,
yeteneği bakımından överler. Abartılı bir anlatım vardır.
EDİTÖR
ˇ Dua: Son bölümdür. Birkaç beyitten oluşan bu bölümde şair kasideyi yazdığı kişiye dua
eder, iyi dileklerde bulunur. Ayrıca kaside tamamlandığı için de Allah’a şükredilir.

NOT
Nesib bölümünde işlenen konuya göre kasideler çeşitli isimlerle adlandırılır: Bahariye (Ba-
har konusunu işleyen kasideler), Iydiye (Bayram konusunu işleyen kasideler), Şitaiye (Kış
konusunu işleyen kasideler) Ramazaniye (Ramazan konusunu işleyen kasideler), Sayfiye
(Yaz konusunu işleyen kasideler)

Kasidenin genelinde işlenen konuya göre kaside çeşitleri şunlardır:
ˇ Tevhid: Allah’ın varlığını ve birliğini anla- ˇ Münacat: Allah’a yalvarmak için yazılan
tan kasidedir. kasidedir.
ˇ Naat: Hz. Muhammed’i ve din büyüklerini ˇ Methiye: Devrin ileri gelen kişilerini
övmek için yazılan kasidedir. övmek için yazılan kaside çeşididir.
ˇ Mersiye: Sevilen insanların ölümün- ˇ Hicviye: Herhangi bir kişiyi yermek ama-
den duyulan acıları anlatan şiirlerdir. cıyla yazılan kasidelerdir. Edebiyatımızda
Türk edebiyatında bu türün en gü- hicviyenin en güzel örneklerini Nef’î ver-
zel örneklerinden biri Bâki’nin Kanuni miştir. Nef’î’nin Siham-ı Kaza adlı eseri
Sultan Süleymân için yazdığı Kanuni bu türün en güzel örneklerinden biridir.
Mersiyesi’dir.