Page 105 - 11_kimya_ogretmenin
P. 105

KİMYASAL TEPKİMELERDE HIZ                                                 103

                     Endotermik Tepkime                     Ekzotermik Tepkime

                   2XY(g) + ısı → X (g) + Y (g)           X (g) + Y (g) → 2XY(g) + ısı
                                      2
                                2
                                                                 2
                                                           2
                     Potansiyel enerji  Aktifleşmiş         Potansiyel enerji
                            [X Y ]   Kompleks
                              2  2                                  [X Y ]
                                                                       2
                                                                      2
                        E ai         E ag                      E ai
                Ürünler
                                   X +Y 2              Girenler  X +Y       E
                                    2
                               ∆H                              2   2  ∆H     ag
                                                  YAYINEVİ
                Girenler                               Ürünler
                       2XY                                         ∆H < 0  2XY
                              ∆H > 0
                              Tepkime koordinatı                     Tepkime koordinatı
              ˇ Endotermik ve ekzotermik tepkimelerde;

             F  E = Aktifleşmiş kompleksin potansiyel enerjisi - girenlerin potansiyel enerjisi
                  ai
             F  E  = Aktifleşmiş kompleksin potansiyel enerjisi - ürünlerin potansiyel enerjisi
                  ag
                kararlıdır. EDİTÖR
             F
                Tepkimedeki net enerji değişimi,
             ∆H = E  - E ag                                          şeklinde hesaplanır.
                   ai
             ∆H = Ürünlerin potansiyel enerjisi - Girenlerin potansiyel enerjisi


                Bir tepkime ileri yönde endotermik ise geri yönde ekzotermiktir. Yani ∆H
             F                                                             ileri  = -∆H geri 'dir.
             F  E  > E  ise ∆H > 0, yani tepkime endotermiktir.
                  ai
                      ag
             F  E  < E  ise ∆H < 0, yani tepkime ekzotermiktir.
                  ai
                      ag
                Endotermik tepkimelerde girenler düşük sıcaklıkta, ürünler ise yüksek sıcaklıkta daha
             F


             F
                Ekzotermik tepkimelerde ürünler düşük sıcaklıkta, girenler ise yüksek sıcaklıkta daha
                kararlıdır.
            NOT
            Ekzotermik tepkimeler genellikle başlatıldıktan sonra kendiliğinden devam eder.
            Endotermik tepkimelerin başlaması ve devam edebilmesi için dışarıdan daima enerji alması
            gerekir.
   100   101   102   103   104   105   106   107   108   109   110