Page 131 - 11_kimya_ogretmenin

KİMYASAL TEPKİMELERDE DENGE 129
ÇÖZÜM
Kabın hacmi 1 L olduğundan bileşenlerin mol sayıları molarite olarak alınabilir.
H (g) + I (g)  2HI(g) K = 1
2
2
c
0,4 M 0,4 M 0,8 M
2
[HI]
Q = [H ][I ] → Q = 0,8.0,8 = 4
c
c
0,4.0,4
2
2
Q > K olduğunda tepkime dengede değildir. Dengeye ulaşabilmesi için Q değerinin azalması,
c
c
c
YAYINEVİ
yani tepkimenin girenler yönüne hareket etmesi gerekir.
2
(0,8-2x)
H (g) + I (g)  2HI(g) K = 1 = (0,4+x)(0,4+x)
c
2
2
2
(0,8-2x)
Başlangıç (M) : 0,4 0,4 0,8 K = 1 = (0,4+x)(0,4+x)
c
Değişim (M) : +x +x -2x 2
Denge (M) : 0,4+x 0,4+x 0,8-2x 1 = (0,8-2x) → X = 0,4
2
(0,4+x) 3
I 'nin molaritesi 0,4 + x = 0,4 + 0,4 = 1,6 M bulunur. Kabın hacmi 1 L olduğundan dengedeki
2
3
3
mol sayısı 1,6 mol olur. III. yargı doğrudur.
EDİTÖR
3
B. DENGEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
ˇ Dengedeki bir sisteme etki yapılmadığı sürece denge bozulmaz ve maddelerin derişimleri
sabit kalır.
ˇ Dengedeki bir sisteme sıcaklık, derişim, hacim ve basınç gibi bir etki yapıldığında denge
bozulur.
ˇ Dengeye etki eden faktörler Le Chatelier ilkesi ile açıklanabilir.
Le Chatelier Prensibi: Dengedeki sisteme bir etki yapıldığında sistem tekrar dengeye ulaşın-
caya kadar etkiyi azaltacak yönde ilerler ve yeniden denge kurulur.

1. Sıcaklık

ˇ Sıcaklık değişimi hem denge tepkimesinin yönüne etki eder hem de denge sabitini değiştirir.

ˇ Endotermik tepkimelerde;
Sıcalık arttırıldığında tepkime bu etkiyi azaltmak için ürünler yönüne hareket eder ve
F
K artar.
c
F
Sıcaklık azaltıldığında tepkime sıcaklığı artıracak yönde yani girenler yönüne hareket
eder ve K azalır.
c