Page 108 - 12_biyoloji_ogretmenin

106 BİTKİ BİYOLOJİSİ

… … … … … …
… Öğretmenin Kaleminden Öğretmenin Kaleminden Öğretmenin Kaleminden Öğretmenin Kaleminden Öğretmenin Kaleminden Öğretmenin Kaleminden Öğretmenin Kaleminden
  
» Terleme - Çekim teorisi suyun yukarı doğru taşınmasında en fazla kabul edilen Terleme - Çekim teorisi suyun yukarı doğru taşınmasında en fazla kabul edilen
»
görüştür.
görüştür.
» » Kurak ortamda yaşayan bitkiler gündüzleri stomalarını kapatarak terlemeyi azaltır.Kurak ortamda yaşayan bitkiler gündüzleri stomalarını kapatarak terlemeyi azaltır.
BİTKİLERDE SU VE MİNERAL TAŞINMA MEKANİZMASI

» Epidermis hücre yüzeylerinin kütikula Su osmozla stoma Su osmozla komşu
tabakasý ile örtülü olmasý yapraklar- hücrelerinden komşu hücrelerden stoma
hücrelerine girer.
hücrelere geçer.
dan terlemeyi ve gaz alýþveriþini en- STOMA AÇILIR
geller. Oysa bitkide canlılık faaliyetle- O ve su
2
rinin sürdürülmesi için terleme ve gaz dışarıya çıkar. CO girer
2
alışverişinin düzenli olarak yapılması Turgor
basıncı
gerekir.
STOMA KAPANIR
» Bu nedenle terleme ve gaz alýþveriþi, YAYINEVİ
Turgor basıncı azalır. Turgor basıncı artar.
epidermis tabakasýnda yer yer kesin- Stoma Kapanır. Stoma Açılır.
tiler þeklindeki gözenekler yani sto- Stomaların açılıp kapanması olayı
malar aracýlýðýyla yapılır.
EDİTÖR
» Bir yapraktan her gün kendi ağırlığından daha fazla su terlemeyle kaybedilir.
» Stomalar çok nemli ve sulak alanlarda yaşayan bitkilerde genel olarak yaprağın üst
epidermisinde ve epidermis seviyesinin üstünde; kurak alanlarda yaşayan bitkilerde
alt epidermisinde ve epidermis seviyesinin altında, normal bölge bitkilerinde ise
epidermis seviyesindedir. Stoma mekanizmasını oluşturan hücreler, günün belli saatle-
rinde açýlýp kapanarak, bitkinin su ve gaz deðiþiminin yeterli düzeyde gerçekleşmesini
sağlar. Stomaların açılıp kapanmasında stoma hücrelerinin su miktarındaki artış ve
azalışıyla ortaya çıkan turgor basıncındaki değişme rol oynar.

Stomalar

» Işıklı ortamda, nemli havalarda, turgor basıncı arttığında, pH yüksek olduğunda, hücre
su aldığında, glikoz miktarı arttığında açılır.
» Işıksız ortamda, kuru havalarda turgor basınç azaldığında, pH azaldığında, hücre su
kaybettiğinde, glikoz miktarı azaldığında kapanır.

Suyun Taşınmasında Stomaların Rolü

Bitkide terleme ve gaz alışverişini düzenleyen ve epidermis tabakasının farklılaşmasıyla
oluşan stomalar, kloroplast organeli içerir. Stoma hücrelerine bekçi ya da kilit hücresi
denir.