Page 150 - 9_edebiyat_ogretmenin
P. 150
148 MEKTUP / E-POSTA
FİİLLER
FİİL KİPLERİ
ˇ Bir fiilin zaman ve anlam özelliklerine göre farklı biçimlere girmesini sağlayan eklere kip
eki denir. Kip ekleri olumlu, olumsuz, olumlu soru ve olumsuz soru şeklinde çekimlenir.
Olumsuzluk eki olan “-ma” eki, fiil kök ya da gövdesine eklenerek fiilde bildirilen işin ger-
çekleşmediğini ifade ederken soru eki olan “mi” eki fiile soru anlamı katar.
ˇ Türkçede fiil kipleri, haber ve dilek kipleri olmak üzere iki alt başlıkta incelenir:
YAYINEVİ
Haber Kipleri
ˇ Bir fiilin çekiminde kesin olarak zaman bildiren fiil kiplerine haber kipleri denir. Bu kipler;
bir işin, oluşun ya da durumun hangi zamanda yapıldığını anlatır. Dolayısıyla haber kipleri,
zaman anlamı taşıyan kiplerdir. Haber kipleri; gelecek zaman, şimdiki zaman, geniş za-
man, görülen geçmiş zaman ve duyulan geçmiş zaman olmak üzere beş başlıkta incelenir.
ˇ Gelecek Zaman: Gelecek zaman eki “-ecek” ekidir ve eylemin gelecek bir zamanda yani
anlatıştan sonra yapılacağı anlamını taşır.
EDİTÖR
Aşağıdaki cümlelerde gelecek zaman ekinin olumlu, olumsuz, olumlu soru ve olumsuz soru çe-
kimleri örneklendirilmiştir.
F Bu hafta sonu tatile çıkacağız. (Gelecek zamanın olumlu çekimi)
F Bu hafta sonu tatile çıkacak mıyız? (Gelecek zamanın olumlu soru çekimi)
F Bu hafta sonu tatile çıkmayacağız. (Gelecek zamanın olumsuz çekimi)
F Bu hafta sonu tatile çıkmayacak mıyız? (Gelecek zamanın olumsuz soru çekimi)
ˇ Şimdiki Zaman: Şimdiki zaman eki “-yor” ekidir ve eylemde bildirilen iş ile anlatışın aynı
zamanda olduğu anlamını taşır. Şimdiki zaman ekinin olumsuz çekiminde olumsuzluk eki
olan “-me” ekinde daralma meydana gelir ve bu ek “mı/mi/mu/mü” şeklinde kullanılır.
Aşağıdaki cümlelerde şimdiki zaman ekinin olumlu, olumsuz, olumlu soru ve olumsuz soru çe-
kimleri örneklendirilmiştir.
F Kitap okuyor. (Şimdiki zamanın olumlu çekimi)
F Kitap okuyor mu? (Şimdiki zamanın olumlu soru çekimi)
F Kitap okumuyor. (Şimdiki zamanın olumsuz çekimi)
F Kitap okumuyor mu? (Şimdiki zamanın olumsuz soru çekimi)
