Page 152 - 9_edebiyat_ogretmenin
P. 152
150 MEKTUP / E-POSTA
Dilek Kipleri
ˇ Fiillere dilek anlamı katan ve zaman anlamı taşımayan kiplere dilek kipleri denir. Dilek
kipleri; gereklilik kipi, şart kipi, istek kipi ve emir kipi olmak üzere dört başlıkta incelenir.
ˇ Gereklilik Kipi: Gereklilik kip eki “-meli” ekidir ve eylemde bildirilen işin yapılmasının
gerekli olduğu anlamını taşır.
YAYINEVİ
Aşağıdaki cümlelerde gereklilik kip ekinin olumlu, olumsuz, olumlu soru ve olumsuz soru çe-
kimleri örneklendirilmiştir.
F Bu işi kısa sürede yapmalıyım. (Gereklilik kipinin olumlu çekimi)
F Bu işi kısa sürede yapmalı mıyım? (Gereklilik kipinin olumlu soru çekimi)
F Bu işi kısa sürede yapmamalıyım. (Gereklilik kipinin olumsuz çekimi)
F Bu işi kısa sürede yapmamalı mıyım? (Gereklilik kipinin olumsuz soru çekimi)
ˇ Şart Kipi: Şart kip eki “-sa” ekidir ve cümleye şart - dilek anlamları katar.
EDİTÖR
Aşağıdaki cümlelerde şart kip ekinin olumlu, olumsuz, olumlu soru ve olumsuz soru çekimleri
örneklendirilmiştir.
F Bugün sinemaya gitsek çok iyi olur. (Şart kipinin olumlu çekimi)
F Bugün sinemaya gitsek mi? (Şart kipinin olumlu soru çekimi)
F Bugün sinemaya gitmesek çok iyi olur. (Şart kipinin olumsuz çekimi)
F Bugün sinemaya gitmesek mi? (Şart kipinin olumsuz soru çekimi)
ˇ İstek Kipi: İstek kip eki “-a, -e” ekleridir ve fiilde bildirilen işin yapılma isteğini ifade
eder.
Aşağıdaki cümlelerde istek kip ekinin olumlu, olumsuz, olumlu soru ve olumsuz soru çekimleri
örneklendirilmiştir.
F Bu yaz Karadeniz’e gidelim. (İstek kipinin olumlu çekimi)
F Bu yaz Karadeniz’e gidelim mi? (İstek kipinin olumlu soru çekimi)
F Bu yaz Karadeniz’e gitmeyelim. (İstek kipinin olumsuz çekimi)
F Bu yaz Karadeniz’e gitmeyelim mi? ( İstek kipinin olumsuz soru çekimi)