Page 95 - 9_edebiyat_ogretmenin

MASAL / FABL 93
MASAL - FABL KARŞILAŞTIRMASI
ˇ Fabllarda, masallarda olduğu gibi bir başlangıç (döşeme) yoktur; ayrıca masalın serüven ve
tekrarlama isteği de fabllarda bulunmamaktadır. Aralarındaki en önemli fark ise masalda
sihirli, düşsel ve büyüleyici olan hâkimdir; fablda ise her şey olağan seyri içinde akar; büyü,
sihir gibi şeylere başvurulmaz. Fabllar daha akla yatkın ve gerçekçidir. Ayrıca masallar düz
yazı şeklinde yazılırken fabllar nazım biçiminde de yazılabilir.

EDAT / BAĞLAÇ / ÜNLEM
YAYINEVİ

EDATLAR

ˇ Tek başına bir anlamı olmayan, cümle içinde sözcükler arasında çeşitli anlam ilgileri kuran
ve cümleye değişik anlamlar katan sözcüklere edat denir. Edatlar cümleden çıkarıldığın-
da cümlenin anlamında daralma ya da bozulma meydana gelir. Türkçede en çok kullanılan
edatlar şunlardır: “için, kadar, gibi, üzere, bir, yalnız, tek, ancak, dolayı, değil, -e göre, -e
doğru, -e rağmen, -e karşı, -den başka, -den beri, -den yana, -den sonra, sadece, ile, mi...”

Başlıca Edatlar
ˇ “İle” Edatı: Bu edat cümlede “araç, birliktelik, neden, durum” gibi ilgiler kurar. Sözcük-
ten ayrı yazılabildiği gibi başındaki “i” sesi düşerek “-le / la” şeklinde, sözcüğe bitişik de
yazılabilir.

F O, kardeşleriyle okula gitti. (birliktelik) F Arabanın gürültüsüyle uyandı. (neden)
F İstanbul’a uçakla gidecekler. (araç) F Sevinçle boynuma sarıldı. (durum)

NOT EDİTÖR
“ile” sözcüğü hem edat hem de bağlaç olarak kullanılabilmektedir. “İle” sözcüğünün yerine
“ve” getirildiğinde anlam bozulmuyorsa bağlaç, anlam bozuluyorsa bu sözcük edattır.
F Elinde defterle yanımıza geldi. (edat)
F Defterle kalemi çantaya koydum. (bağlaç)

ˇ “Gibi” Edatı: Cümleye benzetme, tahmin, tezlik ve karşılaştırma anlamları katar. Bu söz-
cük benzetme edatı olarak da bilinir.

F Melek gibi bir annesi vardı. (benzerlik) F Sınıftan çıktığı gibi kantine koştu.
F Birazdan yağmur yağacak gibi. (tahmin) (tezlik)
F O da senin gibi akıllı biridir. (karşılaş-
tırma)