Page 94 - 9_edebiyat_ogretmenin

92 MASAL / FABL
ˇ Yer: Fablda yer unsuru olayı yaşayacak hayvanın özelliğine göre düzenlenir ve çok ayrıntılı
bir şekilde tasvir edilmez. Olayın geçtiği mekânlar daha çok orman, dağ, ırmak kenarı gibi
doğal hayatı yansıtan mekânlardır.

ˇ Zaman: Fabllarda olayın geçtiği zaman dilimi kronolojik bir sıra takip eder ve çok geniş
değildir.
FABLIN BÖLÜMLERİ

ˇ Fabl serim, düğüm, çözüm ve öğüt olmak üzere dört bölümden oluşur.
YAYINEVİ
ˇ Serim: Olayın türüne, çıkarılacak derse göre kişileştirilmiş hayvanlar ve çevre tanıtımının
yapıldığı bölümdür.
ˇ Düğüm: Olay, o çevrede verilmek istenen derse göre gelişir. Kısa ve sık konuşmalar var-
dır. Hemen birkaç konuşma ile olay düğümlenir.
ˇ Çözüm: Olay beklenmedik bir sonuçla biter. Fablın en kısa bölümüdür.
ˇ Öğüt: Ana fikir bu bölümde öğüt niteliğinde verilir. Bu bölüm kimi zaman başta, kimi
zaman sondadır. Kimi zaman da sonuç okuyucuya bırakılır. Bir bölüm olarak verilmez ve
fablın tümüne sindirilir.

FABL TÜRÜNÜN TARİHSEL GELİŞİMİ
EDİTÖR
Dünya Edebiyatında Fabl

ˇ Fabl türüyle ilgili en eski ürünlere Doğu’da Hint edebiyatında Pançatantra masalları ile
Kelile ve Dimne’de; Batı’da ise Aisopos (Ezop) masallarında rastlamak mümkündür. Özellikle
de Hint yazar Beydeba tarafından kaleme alınan Kelile ve Dimne bu türün ilk örneği kabul
edilmektedir. Ayrıca Batı’da ilk fabl yazarı olarak kabul edilen Ezop, düzenli olarak fabl
yazıcılığının da başlatıcısı olarak kabul edilir. Ezop’tan sonra Batı’da bu alanda büyük bir
başarıya ve üne erişen Fransız yazar ve şair La Fontaine (1621-1695), bugüne kadar nesir
olarak yazılmış ve anlatılmış Ezop Masalları’nı yeniden kaleme alıp manzum biçime çevirerek
yetişkinlerin de bu türe ilgi duymasını sağlamıştır.

Türk Edebiyatında Fabl

ˇ Türk edebiyatında fabl türünün ilk örneği XV. yüzyılda Şeyhi tarafından yazılmış
“Harname”dir. Bunun dışında XIX. yüzyılda Recaîzade Mahmut Ekrem, La Fontaine’den
“Horoz ile Tilki, Kurbağa ile Öküz, Karga ile Tilki, Meşe ile Saz, Ağustos Böceği ile Ka-
rınca” gibi birçok çeviri yaparak bu alanda Türk edebiyatına katkıda bulunmuştur. Ayrıca
Cumhuriyet Dönemi’nde Orhan Veli de La Fontaine’den fabl çevirileri yaparak bu türün
gelişimine katkıda bulunmuştur.