Page 11 - 10-sinif-odn-fizik-22

¦ ELEKTRİK VE MANYETİZMA § 21 21

* Lambaların parlaklığı uçları arasındaki net
V
V V potansiyel fark ile orantılıdır. Bunlarla ilgili
2 2 V 3 farklı tip soru oluşmaktadır.
V V
+ - + -
Şekil I Şekil II
1) Elektrik devresindeki pil gerilimini arttırmak
* Şekil II’deki lambaların parlaklığı şekil I’deki için pilleri seri bağlarsak gerilim artar ve lam-
lambaların parlaklığından daha büyüktür. banın parlaklığı artar.
Çünkü lambaların gerilimleri daha büyüktür.

* Özdeş lambalardan oluşmuş elektrik devre- X Y Z
lerinde;
1) Seri bağlı devrelerde lamba sayısı arttıkça
lambanın parlaklığı azalır. Çünkü devreden + - + - + - + - + - + -
geçen akım şiddeti azalır.
V V V V V V
2) Seri bağlı devrelerde lamba sayısı azaldıkça
lambanın parlaklığı artar. Çünkü devreden
geçen akım şiddeti artar. * Özdeş X, Y ve Z lambalarının parlaklıklarını
karşılaştıracak olursak; Z > Y > X şeklin-
R R R dedir.

2I + - I + -
2) Özdeş üreteçler devrede birbirine paralel
V V
V V bağlanırsa lambanın parlaklığı değişmez. Paralel
(2Ι = ) (Ι = )
R 2R bağlı özdeş üreteçlerin sayısının artması devre-
nin gerilimini değiştirmez.
3) Paralel bağlı devrelerde lamba sayısının artması
ya da azalması lamba parlaklığını değiştirmez. 3)
Devrenin ana kol akımının şiddetini değiştirir. X Y
* Devreye bağlı paralel lamba sayısı arttıkça
ana kol akımı artar. Fakat lambanın bağlı + - + - + -
olduğu iletkenin iki ucu arasındaki potansiyel
fark aynıdır.

I R
I R Z
I R
I R Şekildeki gibi iç içe bağlı devrelerde lamba par-
+ - I R laklığı lambaların bağlı olduğu tellerin iki ucun-
2I V + - daki gerilimle doğru orantılıdır.
3I V

EDİTÖR YAYINEVİ