Page 28 - 7-lgs-mat
P. 28

8. SINIF KONULARINA GİRİŞ                     4. ÜNİTE: DOĞRUSAL İLİŞKİ İÇEREN GERÇEK HAYAT DURUMLARI


                      y Bu konuyu ilk kez burada yani 8. sınıfta göreceksin. Daha önce öğrenmiş olduğun konu-
                     ları kavradıysan bu konuyu da çok rahat bir şekilde kavrayabilirsin.
                      y Değişkenlerden biri sabit miktarda artarken diğer değişkenin de aynı miktarda değişim
                     gösterdiği ilişkilere doğrusal ilişkiler denir.
                      y a ≠ 0 ve b ≠ 0 olmak üzere a, b, c reel sayıları kullanılarak oluşturulan ax + by + c = 0
                     denklemine doğrusal denklem denir. x ve y değişkenleri arasında doğrusal ilişki bulu-
                     nan bu denklemde x değişkenine bağımsız değişken, y değişkenine bağımlı değişken adı
                     verilir.
                      y Doğrusal ilişkilerde;
                        » Diğer değişkenden bağımsız olarak artırılıp azaltılabilen değişkene bağımsız değiş-
                        ken, bağımsız değişkene bağlı olarak artan veya azalan değişkene bağımlı değiş-
                        ken denir.
                   Örnek:


                    Bir  aracın  aldığı  yol  ile    Aracın aldığı yol bağımsız değişken
                    deposunda  kalan  yakıt
                    miktarı doğrusal ilişkilidir.    Depoda kalan yakıt miktarı bağımlı değişken


                    Bir  fabrikadaki  makina
                                                     Fabrikadaki makina sayısı bağımsız değişken
                4. ÜNİTE KONU ÖZETİ  sayısıyla  üretim  miktarı   Fabrikadaki üretim miktarı bağımlı değişkendir.
                    doğrusal ilişkilidir.


                    Bir  çemberin  çap  uzun-
                                                     Çemberin çap uzunluğu bağımsız değişken
                    luğu ile çevresi doğrusal
                    ilişkilidir.                     Çemberin çevresi bağımlı değişkendir.

                    Bisiklet tekerinin attığı tur
                    sayısı ile başlangıç nokta-      Tekerleğin attığı tur sayısı bağımsız değişken
                    sına uzaklığı doğrusal iliş-
                    kilidir.                         Başlangıç noktasından uzaklığı bağımlı değişkendir.

                   Örnek: Mustafa 1 saatte 40 sayfa kitap okumaktadır. Buna göre Mustafa’nın okuduğu say-
                   fa sayısı ile geçen zaman arasındaki ilişkiyi veren grafik denklemini yazıp çizelim.
                   Çözüm: x =  Geçen zaman (bağımsız değişken), y =  Okunan sayfa (bağımlı değişken)

                                                                 y Okunan sayfa sayısı
                   Tabloyu oluşturalım.
                                                                160                    y = 40x doğrusu
                    x       0      1     2     3      4    ...  120
                    y       0     40    80    120    160   ...   80                     orijinden geçer.
                                                .
                                                       .
                                          .
                             .
                                    .
                    İlişki  40  0 40  1 40  2 40  3 40  4 ...    40
                   Tablodan x ve y arasındaki ilişkinin
                   y = 40  .  x olduğu görülür.                    0     1 2   3 4     x Geçen
                                                                                       zaman(sa)
                                                         17
                                                         1788
                                        EDİTÖR YAYINEVİ
   23   24   25   26   27   28   29   30   31   32   33