Page 5 - Betonarme Bina Anatomisi

1 KURAMSAL ESASLARI

BİNA ANATOMİSİNİN

Anatomi, insan vücudunun şeklini, yapısını, vücudu meydana getiren
organları, sistemleri ve bunlar arasındaki ilişkileri inceleyen bir bilim dalıdır. Bu
tanım, sağlık bilimlerinde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak, sözcüğün
kapsamı diğer bilim dallarına da ilham vermiştir. İnşaat sektöründe, binaların sahip
oldukları teknik özelliklerinin belirlenmesi, analizi ve değerlendirme süreçlerine
önemli katkılar sağlayabileceği açıktır.
Bina anatomisi terimi, genellikle bina bileşenlerinin detaylı ve sistematik bir
şekilde incelenmesi, analizi ve değerlendirilmesini ifade etmesi bakımından önem
arz etmektedir. Bu yeni kavram, özellikle inşaat mühendisliği, mimarlık ve yapı
teknolojileri alanlarında kullanımıyla, binanın somut yönlerini ortaya koymak
amacıyla yapılan ayrıntılı analizlere katkı sağlaması kuvvetle muhtemeldir. Bu
bağlamda, bina anatomisi terimi, binaların tasarım, projelendirme, uygulama
süreçleri ve uygulama sonucu ortaya çıkan fiziki yapının mevcut durumuna neden
olan bütün tarafların neden-sonuç ilişkisi bağlamında incelenmesine fırsat
hazırlayacaktır. Diğer bir ifadeyle, bir bina organizmanın iç yapısını anlamaya yönelik
yapılan bilimsel incelemeyi temsil edecektir. Dolayısıyla, bina anatomisi, bir yapının
iç ve dış tüm taraflarının, bileşenlerinin ve işleyişinin detaylı bir şekilde incelenmesi,
analizi ve değerlendirilmesi olarak düşünülebilir.
Bina anatomisi, binaların aşağıda açıklanan boyutlarını derinlemesine
anlamaya yönelik bir analiz ve değerlendirme sürecidir. Bu süreçte binaların
“mimari”, “mühendislik”, “sürdürülebilirlik”, “yapı fiziği ve yapı biyolojisi”,
“kullanıcı memnuniyeti” ve “biyoharmolojik uygunluk” durumu ele alınır. Bina
anatomik incelemesi, bina tasarımı, projelendirme, malzeme özellikleri, uygulama
esasları ve sonuçlarını kapsamaktadır. Bu bağlamda, binanın deprem davranışı,
yapı-zemin etkileşimi, yorulma, yıpranma ve yaşlanma sürecinde karşılaşılabilecek
olası sorunları tespit ederek ve rasyonel çözüm önerileri geliştirmek suretiyle binanın
faydalı servis ömrünün uzatılmasına katkı sağlayacaktır. Ayrıca, binaların tasarım,
projelendirme, uygulama ve hizmet sürecinde yaşanan veya yaşanabilecek bütün
olumsuzlar ortaya konulacaktır. Binayı oluşturan bütün, bileşenlerden, kullanıcıdan
ve atmosferik şartlardan kaynaklanan hasarın neden-sonuç ilişkisi açıklığa
kavuşturulmuş olacaktır. Binanın kullanıcı kimliği ve kullanım amacına uygun olup
olmadığı konusunda BUD inceleme ve değerlendirmesiyle karar verilmiş olacaktır.
Böylece, binanın mimari ve mühendislik özellikleri dikkate alınarak bina sertifika
sınıfı da belirlenmiş olacaktır. Binanın, tüm iklimsel ve sismolojik şartlarda
kullanıcısına konforlu, güvenli, sağlıklı, koruyucu, ekonomik ve uzun ömürlü çalışma,
dinlenme ve beslenme amaçlı sürdürülebilir yaşam alanları sağlaması için yapılması
gereken hususlar açıklığa kavuşturulmuş olacaktır. Kullanıcısıyla özdeşleşen
binalara biyoharmolojik binalar denilmektedir. Biyoharmolojik bina inşa etmek ise
bina anatomisinin iyi bilinmesi ve esaslarının binaya yansıtılmasıyla mümkündür.