Page 30 - 2024 adli ve idari hakim yardımcılığı gy-gk konu anlatımlı

ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ
BÖLÜM 10
POLİTİKALARI

ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ • Atatürk Dönemi Türk dış politikası, gelişmeler ve mevcut
DATA YAYINLARI
POLİTİKASI olayların gidişatına göre 1923-1932 dönemi ve 1932-1939
dönemi olmak üzere iki bölümde incelenir.

TÜRK DIŞ POLİTİKASININ İLKELERİ
• Hukuk gücüne dayanır. 1923-1932 ARASI TÜRK DIŞ POLİTİKASI
• Akılcı esaslar içerir. • Bu dönemde Musul, Suriye sınırı, borçlar ve nüfus mübade-
• Bağımsızdır. lesi sorunlarıyla uğraşılmıştır.
• Ulusal güce dayanır. • Lozan’dan geriye kalan sorunların çözülmesi ve alınan karar-
• Gerçekçi politikalar izler. ların uygulanmasına yönelik oldu.
• Maceracı değil, aktiftir. • Komşu devletlerle iyi ilişkiler kurmak, meydana gelen pürüz-
leri barışçı yollarla çözmek amaçlandı.
• Yurtta barış, Dünyada barış ilkesini benimser. • Büyük devletlerle olan ilişkileri normalleştirmek amaçlandı.

TÜRK DIŞ POLİTİKASININ HEDEFLEDİĞİ
AMAÇLAR
• Öncelikle milli gücümüze dayanmak ve bağımsızlığımızı Musul Meselesi (1926)
üstün tutmak
• Milli sınırlar içinde kalmak
• Gerçekçi ve barışçı olmak Süreç
• Uluslararası ilişkilerde eşitliğe dayanan ilişkiler kurmak • Lozan Barış Konferansı’nda Türkiye - Irak sınır sorunu görü-
şülürken Türk Heyeti halkının büyük çoğunluğu Türk olan
• Başka devletlerin iç işlerine karışmamak bölgenin Türkiye’ye bırakılması gerektiğini savunmuş, Irak’ı
• Milli politikayı yürütürken iç teşkilatı dikkate almak mandası altında bulunduran İngiltere ise Musul’un Irak sınır-
• Başka devletleri kendi iç işlerine karıştırmamak ları içerisinde kalmasını ısrarla istemiştir. Lozan’da halledile-
• Başka devletlerin politika ve yönetim sistemlerinden etkilen- meyen konu konferans sonrasına bırakılmıştır.
memek • Heyetler uyuşmazlığı gidermek amacı ile Lozan sonrası ilk
• Bilim ve teknolojiyi rehber kabul etmek kez Mayıs 1924’de İstanbul’da Haliç Konferansı’nda bir araya
geldiler. İngiltere, Hakkari’nin de Irak’a dahil olmasını iste-
yince sorun çözülemedi.
¡ Örnek Soru
Yeni Türk devletinin, • Türkiye bu gelişme üzerine sorunu Milletler Cemiyeti’ne
taşıdı (Ayrıca Türkiye bölgede halk oylaması yapılmasını
I. bağımsızlık, istemiştir ve bu isteğini cemiyete bildirmiştir.
II. barışseverlik, • Milletler Cemiyeti Geçici Brüksel Hattı adıyla bir rapor hazır-
III. devletçilik ladı. Bu rapor İngiltere’yi haklı görünce Türkiye sorunu Lahey
ilkelerinden hangilerini uluslararası ilişkilerde temel aldığı Adalet Komisyonuna taşıdı.
savunulabilir? • Lahey Adalet Komisyonu da Geçici Brüksel Hattı’nı kabul
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II edince Türkiye savaş kararı almak zorunda kaldı.
D) II ve III E) I, II ve III • Türkiye bu sorunda yalnız kalmamak için 17 Aralık 1925’de
SSCB ile dostluk ve tarafsızlık antlaşmasını yeniledi. (Savaş
sırasında Rusya’nın desteğini alabilmek amacı ile yapılmış-
˜ Çözüm tır.)
Devletçilik ülke içerisinde devletin ekonomiye hakim olması ve • Türk ordusu Musul’da savaş için hazırlıklara başladığı sırada
halkın refah seviyesinin yükseltilmesini amaçlayan ekonomik bir bölgede Şeyh Sait Ayaklanması ve Nasturi İsyanı çıkınca
sistemdir. I ve II. öncüller ise uluslar arası ilişkilerde temel alınan Türkiye İngiltere ile barış yapmak zorunda kaldı.
prensiplerdir.
Cevap C

528