Page 8 - 2024 editör yurdışı özetin özeti

İNSANLIĞIN ORTAK BÖLÜM 1

MİRASI OLAN KÜLTÜREL MİRASIMIZ

KÜLTÜREL MİRAS Somut Kültürel Miras
• Kültürel miras, bir toplumun üyelerine ortak geçmişlerini anla- • Taşınır Kültürel Miras (tablolar, heykeller, sikkeler, el yazmaları,
tan, aralarındaki dayanışma ve birlik duygularını güçlendiren arkeolojik eserler vs.)
bir hazinedir. İnsanların tarih boyunca biriktirdikleri deneyimle- • Taşınmaz Kültürel Miras (anıtlar, arkeolojik sitler, tarihi kent
rin ve geleneklerin devamlılığını, geleceğin doğru kurulmasını dokuları vs.)
sağlar.
• Kültürel miras ona miras niteliğini veren evrensel değerlerin Sualtı Kültürel Mirası
yanında gençlere yeni öğrenme ve gelişme fırsatları sunduğu, • Batıklar
insanlara güzel duygular ve sıcak anılar yaşattığı, yaratıcılığı ve
keşfetme güdüsünü beslediği, dünyaya ve hayata bakışımıza • Sualtı kalıntıları
derinlik kattığı ve hepimizin geçmişimizden öğrenecek çok • Kentleri)
şeyimiz olduğu için korunmalıdır.
Somut Olmayan Kültürel Miras
• olan kültürel ve doğal değerlerin yaşatılması için gerekli işbir-YAYINLARI
Kültürel miras; kimliğimizle, kültürümüzle, tarihimizle ilgili
somut ve soyut değerlerin tümüdür. • Sözlü gelenekler
• Tarihi kentler ve dokular, kültürel peyzajlar, anıtsal yapılar, • Gösteri sanatları
arkeolojik alanlar, kadar dil, gelenek, dans, müzik, ritüeller gibi • Ritüeller
yaşayan ama somut olmayan değerler de kültürel mirası oluş-
turur. Doğal Miras
• Kültürel miras geçmişle bugün arasında bağlantı kurarak içinde
yaşanılan kültüre ve dünyaya bir temel oluşturur ve geleceğin • Kültürel boyutu olan doğal sitler
oluşturulmasında sağlam bir referans verirken manevi anlamda • Kültürel peyzajlar gibi, fiziki, biyolojik ve jeolojik formasyonlar
da insan hayatlarını zenginleştirir. vs.)
• Dünya Miras Listesi bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul
• EDİTÖR
edilen evrensel değerlere sahip kültürel ve doğal varlıkları dün- UNESCO DÜNYA MİRAS LİSTESİ’NDE TÜRKİYE
yaya tanıtmak, toplumda söz konusu evrensel mirasa sahip • 2023 yılı itibariyle Dünya genelinde UNESCO Dünya Miras
çıkacak bilinci oluşturmak ve çeşitli sebeplerle bozulan, yok Listesi’ne kayıtlı 1199 kültürel ve doğal varlık bulunmakta olup
bunların 933 tanesi kültürel, 227 tanesi doğal, 39 tanesi ise
liğini sağlamak amacıyla UNESCO’nun 17 Ekim – 21 Kasım karma (kültürel/doğal) varlıktır. Her yıl gerçekleşen Dünya
1972 tarihleri arasında Paris’te toplanan 17. Genel Konferansı Miras Komitesi toplantıları ile bu sayı artmaktadır.
kapsamında, 16 Kasım 1972 tarihinde “Dünya Kültürel ve
Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme” kabul edilmiştir. • Gerekli belgelerin UNESCO Genel Merkezi’ne sunulmasıyla
• 14.04.1982 tarih ve 2658 sayılı Kanunla katılmamız uygun bulu- Türkiye Sözleşmeye 16.03.1983 tarihinde resmen taraf olmuş-
tur.
nan bu Sözleşme, 23.05.1982 tarih ve 8/4788 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararıyla onaylanarak 14.02.1983 tarih ve 17959 sayılı • 1972 Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşme-
Resmî Gazete’de yayınlanmıştır. si’ne göre oluşturulan ve Dünya Mirası Komitesi (DMK) tara-
fından belirlenen Dünya Mirası Listesi’nde Dünya Miras Alanı
• Uluslararası önem taşıyan ve bu nedenle takdire ve korunmaya olarak ilan edilen 1199 miras yer almaktadır.
değer doğal oluşumlara, anıtlara ve sitlere “Dünya Mirası” sta-
tüsü tanınmaktadır. • Bunlardan 933’ü kültürel, 227’si doğal ve 39’u karma (doğal ve
• Sözleşmeyi kabul eden üye devletlerin UNESCO’ya başvuru- kültürel) miraslardır.
suyla başlayan ve Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICO- • Türkiye’nin bu listede 19’u kültürel, 2’si karma olmak üzere
MOS) ve Uluslararası Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Bir- 21 miras alanı bulunmaktadır:
liği (IUCN) uzmanlarının başvuruları değerlendirmesi sonunda • Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas) 1985
tamamlanan bir işlem dizisinden sonra aday varlıklar Dünya • İstanbul’un Tarihi Alanları (İstanbul) 1985
Miras Komitesinin kararı doğrultusunda bu statüyü kazanmak- • Göreme Millî Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) 1985 (Karma
tadır.
Miras Alanı)
Günümüzde, UNESCO, ICOMOS ve benzeri uluslararası • Hattuşa: Hitit Başkenti (Çorum) 1986
kurumlar, organizasyonlar tarafından hazırlanan sözleşme-
lerde, uluslararası hukuk metinlerinde ya da ulusal düzeyde • Nemrut Dağı (Adıyaman) 1987
kullanılan yasalarda ve yönergelerde kullanılan kültürel miras • Hieropolis-Pamukkale (Denizli) 1988 (Karma Miras Alanı)
kategorileri şunlardır;

97