Page 18 - 2024 TRT GYS TÜM ADAYLAR KONU ANLATIMLI
P. 18
RADYO VE TELEVİZYON 12.
YAYINCILIĞI ÜNİTE
DATA YAYINLARI
RADYO YAYINCILIĞININ TEMELLERİ alınarak yeniden sese dönüştürülmesi sürecine
ise “alıcı süreci” denilir.
Radyonun Tanımı Radyo Alıcılarının Çalışma Şekli
Radyo Nedir? Radyo alıcısındaki anten radyo dalgalarını top-
lar. Alıcı cihazda bulunan frekans seçici veya
Elektromanyetik dalgaların özelliklerinden ya- rezonans devresi istenen frekanstaki dalgayı
rarlanılarak seslerin iletilmesi sistemine radyo seçer. Bu dalga güçlendirilerek ses sinyalini ta-
denir. Radyo yayınları; elektromanyetik özellik şıyıcı dalgadan ayıracak demodülatöre ulaşır.
taşıyan, dalga biçiminde yayılan, belli dalga Ayrılmış ses sinyali yeniden güçlendirilerek ho-
boylarının (frekansların) oluşturduğu ve ışınım parlöre verilir.
tayfının en alt bölümlerinde yer alan “radyo dal-
galarını” kullanır. Işınım tayfı, bir cismin farklı Radyo yayınının alınması kullanıcının
dalga boylarında yaydığı ışınım enerjisidir. Bu- alıcıları tarafından gerçekleşir. Radyo
radan, renklerin dalga boylarının ve değişik in- alıcılarında;
disli ortamlardaki davranışlarının farklı oldukları
tespit edilmiştir. Ayrıca, buna “ışığın spektrumu” • Verici antenin yaydığı enerjinin bir bölümünü
da denir. toplayan alma anteni;
• Anten yardımıyla toplanan modüle sinyali
Bir radyo yayınında; yükseltmek ve özelliklerini uyarlayıp en üs-
• Radyo programları stüdyoda veya stüdyo dışı tün işleyiş koşullarını elde etmek amacıyla
ortamlarda hazırlanır. dönüştürmeye yarayan katlar;
• Mikrofon yardımıyla sesler elektrik akımına • Yüksek frekans dalgasını yok eden ve çıkı-
dönüştürülür. şında mikrofonun verdiği alçak frekans akı-
mının bütünüyle elde edilmesini sağlayan
• Yayın, modülasyon dağıtım merkezi adı ve- modülasyon giderici ya da çözücü sistem;
rilen ve hem bütün yapım merkezlerine hem
de bütün vericilere bağlı olan bir merkezden • Alçak frekans yükseltici sistem;
kablolarla veya radyo dalgalarıyla alıcılara • Elektrik modülasyonunu ses dalgalarına dö-
ulaştırılır. nüştüren bir aygıt (hoparlör). Radyoelektrik
• Radyo alıcı cihazları radyo sinyallerini çö- dalga ya da yüksek frekans dalgası, yarar-
zerek kulağımızın işitebileceği ses dalgaları lı dalganın ya da alçak frekans dalgasının
haline getirir. mekânda taşınmasına yarar ve yalnızca aracı
rolü oynar.
Radyonun Çalışma Prensibi
Radyo Vericilerinin Çalışma Şekli
Radyo yayını bir kodlama (modülasyon) ve kod
açma (demodülasyon) sürecidir. Bunun için bir Radyonun temel çalışma prensibi ses dalgala-
tarafta kodlayıcı, diğer tarafta ise kod açıcı bulu- rının iletilmesi prensibine dayanır. Bunun için
nur. Ses sinyallerinin antenden havaya yayılma- de radyo dalgaları farklı bir işlemden geçirilir.
sına kadar geçen evre “verici süreci”, havadan Stüdyodan gelen ses sinyalleri vericiye ulaştı-
ğında burada güçlendirilir. Buna amplifikasyon
(yükseltme) denir. Osilatör (frekans üreteci) ses
381