Page 21 - 2024 TRT GYS TÜM ADAYLAR KONU ANLATIMLI

15. ETKİLİ KONUŞMA VE YAZMA

ÜNİTE TEKNİKLERİ
DATA YAYINLARI

Diksiyon Sanatının Önemi > Konuşma
Mesleki ve özel yaşamda kendini iyi ifade edebil- En kısa tanımı ile konuşma; duygu, düşünce ve
mek, yapılan işi iyi ve doğru anlatabilmek, rolünü dilekleri görsel, işitsel ögeler aracılığı ile kar-
doğru oynayabilmek başarıyı artırır. şımızdakine iletmektir, açıklamaktır, dışa vur-
maktır.
Dinletebilmek, ikna edebilmek, kabul görmek,
tercih edilmek ve başarmak isteriz. Konuşma, sadece birtakım sözcükleri ses ara-
cılığı ile başkalarının kulaklarına iletme olmadığı
Başarmak için ilk adım, doğru ve etkili iletişim gibi dinleme de sadece işitmek demek değildir.
kurabilmektir. Bunu sağlayan konuşma beceri- Gerçekte tüm benliğimizle konuşmakta, “kula-
sidir.
ğımızla işitip zihnimizle dinlemekteyiz.” İşte bu
Konuşmacı, önce kendi fikirlerini düzenleme- nedenledir ki bugün kimi yabancı ülkede yalnız
mişse dinleyicilerin üzerinde egemen olup onları konuşma değil, dinleme de bilimsel bir eğitim
arkasından sürükleyemez. konusu ve uygulaması hâline gelmiştir.

Dil ve Diksiyon İyi bir konuşmacının özellikleri şu şekil-
de sıralanabilir:
Latince’de “dictio” ve “distus” sözcüklerinden
Fransızca’ya “diction” olarak geçmiş olan bu • İyi bir konuşmacı, gözlem gücünü geliştir-
kelime, Fransızca’dan da dilimize söylendiği gibi miştir (Çevresine duyarlı olması gerekir.).
“diksiyon” olarak alınmıştır. Duyuları uyanık, canlı ve gerçek dünya ile sıkı
sıkıya ilişkili olduğu için konuşması anlamca
Bu kelimenin Latince anlamı “söz söylerken zengindir.
sözcüklerin seçilip düzenlenerek düşünceleri
kolaylıkla anlatma tarzı”dır. • İyi bir konuşmacı, seçtiği konuşma alanla-
rında geniş bir bilgi birikiminin desteğinden
İnsanları hayvanlardan ayıran en yüce nitelik dü- yaralanır.
şünerek düzgün ve anlamlı konuşmaktır. İnsan,
sosyal bir varlıktır ve hayatını devam ettirmesi • İyi bir konuşmacı dinleyicisini yakından tanır.
için diğer insanlarla iletişim kurmak zorundadır. Neleri, nasıl ve ne ölçüde söylemesi gerek-
İnsanlarla iletişim kurabilmek, duygu düşünce tiğini bilir.
ve isteklerini ifade etmek için kullanabileceği en • İyi bir konuşmacı konuşmada kişiliğin öne-
önemli araç ise “dil”dir. İşte bu unsur konuşma- mini bilir. Konuşmacı ne derecede çekici bir
nın da dinamiğini oluşturmaktadır. kişiliğe sahipse düşüncelerini ve duygularını
Kuşkusuz konuşmayı oluşturan ses, dilin doğ- dinleyicileriyle paylaşma, onları bu doğrultu-
masında temel elemandır. İnsan düşünce, duy- da etkileme gücü de o oranda artar.
gu ve coşkularını kendi vücudunda bulunan • İyi bir konuşmacı, konuşma eylemini oluş-
ses yardımıyla söze dönüştürerek başkalarına turan fiziksel öğelerin önemini bilir. Sesin
anlatabilir. Ancak bu söze dönüştürme eylemi tonları ve dalgalanmaları, jestler, hareketler,
doğal yollarla gerçekleşmez. Nasıl ki bir müzik duruşlar, yüz anlatımları konuşma eylemini
aletini çalmak için nota ile o aletin üzerinde çalı- oluşturan ögelerdir. Dinleyicileri etkilemek
şıp çaba harcamak gerekirse toplum karşısında için bu ögelerin ustaca kullanılması gerekir.
söz söylemeyi öğrenmek için de önce metinler
üzerinde çalışıp emek vermek gerekir.
430