Page 14 - 2024 KPSS TARİHKONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI
P. 14
ÜNİTE XX. YÜZYILDA OSMANLI
10 DEVLETİ
TRABLUSGARP SAVAŞI (1911 - 1912)
Nedenleri Sonuçları
• İtalya’nın sanayisi için ham madde ve pazar arayışı • Osmanlı Kuzey Afrika’daki son toprak parçasını kay-
• Osmanlı Devleti’nin karadan ve denizden Trablusgarp’ı betti�
savunacak gücünün olmaması • Rodos ve Oniki Ada’yı ele geçiren İtalya’ya bırakıldı�
• Trablusgarp’ın ham madde kaynakları (petrol ve fos- • Mustafa Kemal’in rütbesi binbaşılığa yükseltilmiştir�
fat) bakımından zengin olması ve ticaret yolları üze-
DATA YAYINLARI
rinde bulunması • Bu savaş Mustafa Kemal’in sömürgecilik ve emperya-
• Trablusgarp’ın İtalya’ya yakın olması ve İtalya’nın lizme karşı ilk mücadelesidir�
burayı işgal konusunda Avrupalı devletlerin desteğini • Trablusgarp Osmanlı’yı sadece dini yönden bağlı kaldı�
sağlaması • Dünya tarihinde ilk kez bu savaşta uçak teknolojisin-
• İtalya’nın 1896’da aldığı Habeşistan mağlubiyetini den faydalanılmıştır�
unutturmak istemesi
N
Gelişmeler NOTOT
● Trablusgarp’ta askeri gücü yetersiz olan Osmanlı Devleti • (Racconigi Antlaşması: İtalya ve Rusya 1909 yılında
donanması zayıf olduğu için Trablusgarp’a deniz yoluyla imzaladıkları Rusların İtalya’nın Trablusgarp’taki
yardım edemedi.Mısır’ı işgali altında bulunduran İngiltere’nin menfaatlerini, İtalyanların ise Rusya’nın Boğazlardaki
Osmanlı ordusunun bölgeden geçişine izin vermemesi nede- menfaatlerini tanıdığı, karşılıklı güven ve destek sözleri
niyle kara yoluyla bölgeye yardım yollayamadı. verdikleri antlaşma)
● Bunun üzerine bölgeye Mustafa Kemal, Enver Bey, Fethi Bey • Mustafa Kemal ile birlikte Trablusgarp’a giden gönüllü
gibi gönüllü subaylar gönderdi. subaylar: Enver Bey, Fethi Bey (Okyar), Neşet Paşa,
● Mustafa Kemal, Şerif takma adıyla Tanin gazetesi yazarı ola- Fuat Bey (Bulca), Rauf Bey (Orbay), Ali Bey (Çetinkaya),
rak Trablusgarp’a geçmiştir. Enver Paşa da Tüccar Hamdi Nuri Bey (Conker)
takma adını kullanmıştır. • Bu vatansever subaylar, Trablusgarp’ta Milli Müdafaa
● Bu subaylar bölgede başlattıkları yerel direniş sayesinde İtal- Komitesi’ni kurarak yerli halkı örgütlemişlerdir�
yanları kıyı şeridinden içeri sokmadılar. Bunun üzerine İtal- • Mustafa Kemal Topruk ve Derne de, Enver Paşa Binga-
yanlar Osmanlı Devleti’ni barışa zorlamak için; zi’de ve Neşet Paşa ise Trablus Cephesi’nde komutanlık
► Beyrut Limanı’ndaki Osmanlı filosuna saldırdı. yaptı�
► Ege’ye donanma göndererek Çanakkale Boğazı’nı abluka
altına aldı ve Oniki Ada’yı işgal etti.
● Balkan Savaşı’nın da başlaması üzerine Osmanlı Devleti I. BALKAN SAVAŞI (1913)
barış istemek zorunda kaldı. 15 Ekim 1912’de İsviçre’nin
Ouchi (Uşi) Kasabası’nda antlaşma imzalandı. Nedenleri
● Uşi Antlaşması’na göre; ● Fransız İhtilali sonucu dünyaya yayılan Milliyetçilik
► Trablusgarp ve Bingazi İtalya’ya bırakılacak. akımı
► Rodos ve Oniki Ada Balkan Savaşlarının sonunda Osmanlı ● Rusya’nın Panslavizm politikası doğrultusunda Balkan
Devleti’ne geri verilmek şartıyla geçici olarak İtalya’ya bıra- uluslarını kışkırtması
kılacak. ● Balkan uluslarının Osmanlı’yı Balkanlardan atma
► Trablusgarp halkı dini bakımdan Osmanlı halifesine bağlı düşüncesi
olacak. (Osmanlı kültürel bağları devam ettirmek istemiştir.) ● Osmanlı Devleti’nin Trablusgarp Savaşı’nda güçsüzlü-
► İtalya, kapitülasyonların kaldırılması konusunda Osman- ğün ortaya çıkması
lı’ya yardımcı olacak ve Trablusgarp’ın Duyun-u Umumi- ● İttihat ve Terakki Partisi’nin çıkardığı Kiliseler Kanu-
ye’ye ödediği borçlar İtalya tarafından karşılanacak. nu’nun Balkan ittifağının ortaya çıkarmas
186 Data Yayınları / KPSS Tarih