Page 21 - 10_biyoloji_ogretmenin
P. 21
KALITIMIN TEMEL İLKELERİ 55
Lokus: Genlerin kromozom üzerinde bulunduğu noktaya denir.
Baskın (Dominant) Gen: Etkisini fenotipte daima gösteren gene denir. Büyük harfle
gösterilir. A, B, C, D gibi.
Çekinik (Resesif) Gen: Baskın genle birlikte olduğunda etkisi gizli kalan gendir. Yani
fenotipte (dış görünüşte) kendini göstermez. Çekinik genlerin etkisini fenotip göstere-
bilmesi için saf (homozigot) olması gerekir. Çekinik genler küçük harflerle gösterilir.
EDİTÖR YAYINEVİ
a, b, c, d gibi.
Homozigot (Arı - Saf) Döl: Bir karakteri kontrol eden alel genlerin her ikisi de baskın
ya da çekinik ise bu döle homozigot döl denir. Ör: AA veya aa gibi.
Heterozigot (Melez - Hibrit) Döl: Bir karekteri kontrol eden alel genlerin biri baskın,
diğeri çekinik ise bu döle heterozigot döl denir.
Genotip (Genlerin yapısı): Bir canlının sahip olduğu genlerin toplamıdır.
Fenotip (Dış Görünüş): Genotip ve çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıkan dış
görünüşe denir.
ˇ Örneğin:
GENOTIP FENOTIP
K → Kahverengi göz rengi KK Kahverengi göz rengi
Kk Kahverengi göz rengi
k → Mavi göz rengi kk Mavi göz rengi
ˇ Bağlı Gen: Bir kromozom üzerinde birden fazla genin bulunmasına denir.
a b c A, B ve C bağlı genlerdir.
a, b ve c bağlı genlerdir.
A B C
ˇ Bağımsız Gen: Genlerin farklı kromozomlar üzerinde bulunmasıdır.
a b c A, B ve C bağımsız genlerdir.
A B C a, b ve c bağımsız genlerdir.
Gamet ( Üreme Hücresi - Eşey Hücresi): Mayoz bölünme sonucu oluşan hücrelere
denir. Haploit (n) kromozom sayısına sahiplerdir. Her gamette alel genlerden sadece
bir tanesi bulunur.