Page 8 - 10_biyoloji_ogretmenin

6 HÜCRE BÖLÜNMELERİ
ˇ Kromozom sayısı, şekilleri her canlı türü için genellikle sabittir. İnsanda 46 kromozom,
güvercinde 16 kromozom, buğdayda 16 kromozom bulunur.
ˇ Aynı kromozom sayısına sahip farklı türde canlılar olabilir. Soğanda ve kumruda 16
kromozom, insanda ve moli balığında 46 kromozom, patates ve gorilde 48 kromozom
bulunur.
ˇ Canlıların gelişmişlik düzeyi ile kromozom sayısı arasında bir ilişki yoktur.
Kromatit: Eşlenen kromozomun iki parçasından birine denir.

EDİTÖR YAYINEVİ
Kardeş Kromatit: Şekil ve yapı bakımından birbirinin aynısı olan kromatitlere denir.

Sentromer: Kardeş kromatitleri bir arada tutan bölümdür.

Kinetokor: Kromozomların sentromerlerinden her birine iğ ipliklerinin bağlandığı pro-
teinlerdir.

Homolog Kromozomlar: Biri anneden diğeri babadan gelen, karşılıklı lokuslarda aynı
özelliğe ait genleri bulunduran kromozom çiftlerine denir.

Alel Gen: Homolog kromozomların karşılıklı lokuslarında yer alan aynı karaktere ait
gen çiftlerine denir.

A. MITOZ
ˇ Bir hücrenin bölünmeye başlamasından itibaren onu takip eden diğer hücre bölünmesi-
ne kadar geçen zaman aralığına hücre döngüsü denir.
ˇ Hücre döngüsü; uzun olan bölünmeye hazırlık evresi interfaz ile kısa bölünme evresi
mitotik evreden oluşur.
ˇ Mitotik evre, çekirdek bölünmesi (karyokinez) ve sitoplazma bölünmesinden (sitokinez)
oluşur.
ˇ Hücre döngüsünün süresi farklı dokularda, farklı canlılarda değişiklik gösterebilir.

1. INTERFAZ EVRESI
ˇ Hücrenin bölünmeye hazırlandığı evredir.
ˇ Hücre bölünmesinin % 90 gibi büyük bir kısmı-
nı oluşturur. İNTERFAZ
ˇ İnterfaz evresi G , S ve G evrelerinden oluşur. G 1 S
2
1
Hücre DNA
G Evresi Büyümesi Eşlenmesi
1
ˇ İnterfazın ilk evresidir. Sitokinez Mitoz Hücre Büyümesi
M
G 2
ˇ En uzun evredir. Telofaz ve Mitoza
Anafaz
ˇ ATP ve protein sentezi hızlanır. MİTOTİK EVRE Metafaz Profaz Hazırlık
ˇ Hücre belli bir büyüklüğe ulaşarak bölünmeye
hazır hale gelir.