Page 13 - 10-sinif-kimya-odn
P. 13

KİMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KİMYASAL HESAPLAMALAR          25

                 Çözüm
           Kütlenin Korunumu Kanunu'na göre;
           5,6 + 4,9 = 8,7 + m H2O    →  m H2O  = 1,8 g bulunur.
                m
           n H O  =  M A  =   1,8   = 0,1 mol
                     18
            2
           Denkleştirilmiş denkleme göre 0,1 mol H O oluşması için 0,1 mol XOH ve 0,05 mol
                                         2
           H YO  tepkimeye girmelidir. Buna göre 0,1 mol XOH 5,6 g ise 1 mol XOH 56 g'dır.
            2
               4
             EDİTÖR YAYINEVİ
           M A (XOH)  = 56 = X + 16 + 1  →  X = 39 g/mol
           0,05 mol H YO  4,9 g ise 1 mol H YO  98 g'dır.
                   2
                      4
                                      4
                                   2
           M A (H YO )  = 98 = 2 . 1 + Y + 4 . 16  →  Y = 32 g/mol
              2  4
          SINIRLAYICI BILEŞEN HESAPLAMALARI
          F   Bazı  tepkimelerde  giren  maddelerden  biri  tamamen  harcanırken  diğeri  bir  miktar
             artar. Bu durumda hesaplamalar tamamen harcanan maddeye (sınırlayıcı bileşene)
             göre yapılır.
          F   Sınırlayıcı bileşeni bulmak için reaktiflerin başlangıç mol sayıları denkleştirilmiş denk-
             lemdeki kat sayılarına oranlanır. Küçük değer bulunan reaktif, sınırlayıcı bileşen ola-
             rak alınır.



                 Örnek
           N 2(g)  + 3H 2(g)  → 2NH 3(g)  denklemine göre 6'şar mol alınan N  ve H  elementlerinin tam
                                                     2
                                                          2
           verimle tepkimesinden kaç gram NH  oluşur? (H: 1, N: 14)
                                     3


                 Çözüm

           Reaktiflerin başlangıç mol sayıları denkleştirilmiş denklemdeki kat sayılarına oranla-
                    6        6
           nırsa, N 'de   = 6, H 'de   = 2 bulunur. Küçük değer bulunan H  sınırlayıcı bileşendir.
                          2
                                                        2
                2
                    1
                             3
                      N (g) +  3H (g)  →  2NH (g)
                                         3
                       2
                               2
           Başlangıç:  6 mol  6 mol     -
           Değişim:   -2 mol  -6 mol  +4 mol   n   =   m   → 4 =   m   →
           Son durum:  4 mol    -     4 mol     NH 3  M A   17
                      artar           oluşur  m = 4.17 = 68 g oluşur.
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18