Page 7 - Milli Eğitim Bakanlığı Memur GYS Özetin Özeti

ATATÜRKİLKELERİVEİNKILAPTARİHİ MEB GYS ÖZETİN ÖZETİ

Nüfus Mübadelesi ANKARA’NIN BAŞKENT YAPILMASI (13 EKİM 1923)
• Batı Trakya’daki Türkler ile İstanbul, Bozcaada, Gökçeada • Ankara;
Rumları hariç diğer yerlerde nüfus mübadelesi gerçekleşti- ▪ İstanbul’un jeopolitik konumu (Boğazlar yolu üzerinde
rilecektir. olması) nedeniyle saldırılara açık olması
Yabancı Okullar ▪ Milli Mücadele’ye merkezlik yapması
• Türk kanunlarına göre yönetilecektir. ▪ Anadolu’nun ekonomik yönden kalkındırılmak istenmesi
EDİTÖR YAYINLARI
Patrikhane ▪ Osmanlı Devleti’nin başkentinin yeni Türk devletinin baş-
kenti yapılmak istenmemesi
• Türk kanunlarına uyulması kararlaştırılmıştır. nedenleriyle Ankara yeni Türk devletinin başkenti yapılmıştır.
Dış Borçlar
• Taksitlendirilerek ödenmesi kararlaştırılmıştır. CUMHURİYET’İN İLANI (29 EKİM 1923)
Nedenleri
Önemi ve Sonuçları
• Kurtuluş Savaşı resmen sona ermiştir. Sevr Antlaşması • Millî egemenliğe geçilmek istenmesi
geçersiz sayılmıştır. Misakımillî önemli ölçüde gerçekleş- • Saltanatın kaldırılmasıyla devlet başkanlığı sorunu, rejim
tirilmiştir. sorunu, devletin adı gibi meseleler ve meclis hükûmeti siste-
• Tüm devletler yeni Türk devletini tanımıştır. Günümüze minin açtığı sorunlara son verilmek istenmesi
kadar geçerli sayılan bir antlaşmadır. Sonuçları
• Lozan I. TBMM tarafından imzalanmış, II. TBMM tarafın-
dan onaylanmıştır. • Cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusunda en büyük adım atılmıştır.
• Lozan sonrası 6 Ekim 1923’te İstanbul’un işgal güçleri • Ulusal egemenliğe geçiş süresi tamamlandı.
tarafından boşaltılması ile İsmet Paşa ve arkadaşları tara- • Devletin başkanlık sorunu ve rejim sorunu çözüldü. Rejimin
fından bir yasa teklifi ile 13 Ekim 1923’te Ankara başkent adı konuldu.
ilan edilmiştir. ▪ Meclis hükûmeti sisteminden kabine hükûmeti sistemine
geçildi. Böylece hükûmet bunalımı aşıldı.
Lozan Barış Antlaşması’nda Taviz Verilmeyen Konular ▪ Cumhuriyetin ilanına giden süreçte yaşanan sorunlar Son-
• Ermeni yurdu • Azınlık hakları bahar Bunalımı olarak adlandırılmaktadır.
• Kapitülasyonlar • Yabancı Okullar ▪ Halifelik sorun haline geldi.

Lozan Barış Antlaşması’ndan Sonra Tekrar Gündeme Gelen ▪ Yapılacak inkılaplara ortam hazırladı.
Konular ▪ Cumhuriyetin ilanı Teşkilat-ı Esasiye’de yapılan ilk değişik-
• Boğazlar, patrikhane, yabancı okullar, osmanlı borçları, nüfus liktir.
mübadelesi, musul sorunu, hatay sorunu.
÷ NOT
ATATÜRK İNKILAPLARI • Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal,
ilk başbakanı İsmet İnönü, ilk meclis başkanı Ali Fethi
Okyar’dır.
ATATÜRK DÖNEMİ İÇ POLİTİKADAKİ GELİŞME-
LER
ÇOK PARTİLİ HAYATA GEÇİŞ DENEMELERİ VE SON-
II. TBMM DÖNEMİ (1923 - 1927) RASINDA YAŞANAN GELİŞMELER
• I. TBMM 23 Nisan 1920’den 11 Ağustos 1923’e kadar olan
dönemde görev yapmıştır. Halk Fırkası (9 Eylül 1923)
• Millî Mücadele sürecinde görev yapan ve bağımsızlığı sağla-
maya çalışan I. TBMM “Savaş Meclisi” olarak kabul edilmiştir. • Cumhuriyet tarihinin ilk siyasi partisidir.
• II. TBMM, 11 Ağustos 1923 - 1 Ekim 1927 tarihlerinde görev • Temellerini Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu oluş-
yapmıştır. turmuştur.
• II. TBMM’nin yaptığı ilk önemli iş Lozan Barış Antlaşması’nı • Başkanı Mustafa Kemal’dir.
onaylamak olmuştur (23 Ağustos 1923). • Ekonomide devletçiliği savunmuştur.
• İnkılapların en yoğun yapıldığı dönem bu meclis dönemi oldu- • Parti laiklik ve cumhuriyetçiliğe saygılıdır.
ğundan II. TBMM “İnkılap Meclisi” olarak kabul edilmiştir. • Tüzüğünde altı Atatürk ilkesi vardır.
• 8 Nisan 1923’te açıklanan “Dokuz Umde” Halk Fırkası’nın
esaslarını oluşturmuştur.
• 10 Kasım 1924’te Cumhuriyet Halk Fırkası, 1935’te Cumhuri-

70