Page 16 - Sağlık Bakanlığı ÜDS Sosyal Çalışmacı Konu Anlatımlı

PLANLI DEĞİŞME SÜRECİ VE 17.

AŞAMALARI ÜNİTE

DATA YAYINLARI

PLANLI DEĞİŞME SÜRECİ VE ilk görüşmede müracaatçıyla tanışmak, güven bağı
kurmak ve olumlu bir atmosfer yaratmaktır. Bu sıcak-
AŞAMALARI lık yakalanıp, güven duygusu gelişince, müracaatçının

Değişim yaşamın belki de değişmez ögesidir. Deği- kendisini sorunlarını anlatmaya hazır hissettiği zaman
şim dışarıdan gelip bize kendini dayattığı kadar, anlatımları dinlenir, durumunu daha iyi anlamak için
bireylerin de kendi çevrelerini değiştirme gücü başka kendisine sorular sorulur. Bu aşamada amaç, müra-
birey, topluluk hatta toplum ve mekânları etkileyebilir. caatıyla bir ilişkiye başlamak, onun sorunları hakkında
Değişim hem çevresinden bireye doğru gelebilir, bu bilgi sahibi olmak, ne tür bir sosyal hizmete gereksi-
da çok zaman bir uyum (adaptasyon) sürecini bera- nimi olduğunu anlamaktır.
berinde getirir, hem de bireyin kendisinde olabilir ve
çevresini etkileyebilir. Dışarıdan gelen değişime ayak 2. Bilgiyi Değerlendirme
uydurmakta zorlanıldığında ya da birey kendi içindeki Mesleki beceriler müracaatçının anlatısını, soruları-
değişimlerle baş etmekte zorlandığında ya da var olan mızın yanıtlarını, konu hakkında topladığımız bilgileri
durumunu değiştirmek isteyip, ancak bunu tek başına değerlendirmemiz ve sorunlarını tespit etmemiz, çev-
gerçekleştiremediğinde sosyal çalışmacıya başvurabi- resi içindeki ilişkilerini analiz ederek güçlü ve zayıf
lir. Sosyal çalışma ile bir değişim yaratmak için yapılan yanlarını anlamamız için gereklidir. Böylece nelerin
faaliyetlerin demetine sosyal çalışma müdahalesi ya değişmesinde yarar olabileceği, nelerin değişebile-
da planlı değişim süreci denir. Çünkü günlük yaşam- ceği ve nasıl değiştirilebileceği hakkında ilk fikirlerimiz
daki değişimin tersine sosyal çalışma ile, hedefi olan, oluşmaya başlar.
o hedefe planlı bir şekilde ilerleyen bir süreç, bir planlı
değişim süreci üretilir. 3. Sorunu Tanımlama (Mikro, Mezzo, Makro
Düzeylerde Tanımlama)
Bu sürecin ilk aşamasında somut verileri soyutlar ve
PLANLI DEĞİŞİM SÜRECİNİN AKTÖRLERİ bunu kuramsal ve kurumsal bilgilerimizle harmanlarız.
İkinci aşamada soyut ya da kuramsal düşüncelerimizi
Değişim ajanı sistemi: Sosyal çalışmacı ve çalıştığı
kurumdur. ya da sosyal hizmet sistemine dair bürokratik bilgimizi
tekrar soyuttan somuta ve hatta basite indirger ve
Müracaatçı sistemi: Sosyal çalışmacıyla birlikte bir müracaatçı ile paylaşırız.
değişimi isteyen ya da değişimin yaratılmak istendiği
birey, grup, aile, topluluk ya da örgütlerdir. Burada önemli olan sorunu müracaatçı ile birlikte
tanımlamaktır. Kendi sorunlarını ve durumunu birlikte
Hedef sistem: Değiştirmek istediğimiz şey, yani deği- çözümlemek, bireyin kendisine ve çevresine karşı far-
şimi amaçlanan birey, aile, grup, örgüt ya da topluluk- kındalığını arttırmak demektir. Sorunu hem mikro, yani
tur. müracaatçının sosyal çevresi içindeki ilişkileri bazında,
Eylem sistemi: Sosyal çalışmacının söz konusu deği- hem onun kurumlarla olan ya da olmayan ilişkileri
şimi yaratma yönünde birlikte çalıştığı ya da işbirliği bazında (hakkı olan ve alamamış olduğu hizmetler
yaptığı tüm birey, grup, örgüt ve topluluklardır. gibi) ve makro bazda, onun sorununu içinde yaşadığı
topluluk ve toplum içinde bir yere koyarak tanımla-
PLANLI DEĞİŞİM SÜRECİNİN AŞAMALARI mamız gerekir. Bu sorun tanımlama, aynı zamanda,
müracaatçı tarafından istendiğinde, kendisiyle birlikte,
1. Bilgi Toplama nasıl bir değişimin ya da değişimlerin belirlenmesi
Sosyal çalışmacı her müdahale sürecine müracaatçı- gerektiğini de içerir.
nın bulunduğu yerden başlar. İlk görüşmede müraca-
atçı sorunlarını açıkça ifade edemeyebilir. Önemli olan