Page 13 - Sağlık Bakanlığı ÜDS Sosyal Çalışmacı Konu Anlatımlı

SOSYAL ÇALIŞMA

MESLEĞİNİN ETİK İLKE VE 11.

DEĞERLERİ ÜNİTE

DATA YAYINLARI

TEMEL KAVRAMLAR Bireyde davranış ortaya çıkarken sahip olduğu değer-
lerle şekillendiğinden bireyin davranışları değer siste-
Etik minden ayrı değerlendirilemez.
Batı literatüründe etik (ethos); insanlar arasındaki iliş- Beş Evrensel Değer
kilerin temelinde yer alan değerleri inceleyen, ahlakî
bakımdan iyi veya kötü, doğru veya yanlış olanın niteli- Ɖ Sevgi
ğini ve temellerini araştıran bilim dalıdır. Etiğin bir diğer Ɖ Hakikat
kullanımı ise “doğru” veya “yanlış” ile “iyi” veya “kötü” Ɖ İç Huzur
olarak varsayılan şeylerle ilgili, insan davranışlarını
şekillendiren standartlar ve kurallar bütünüdür. Ɖ Doğru Davranış
Ɖ Şiddetten Kaçınma
Felsefik Açıdan Etik Türleri
Meslekî Etik
Normatif Etik: Ahlak değerleri ve davranış biçimleri- Meslek etiği, belirli bir meslek grubunun, meslek üye-
nin mahiyetini, doğruluğunu ve geçerliliğini normatif lerine emreden, onları belli kurallarla davranmaya zor-
(kaidevi) ilkelere göre araştırır. layan kişisel eğilimlerini sınırlayan, yetersiz ve ilkesiz
Deskriptif Etik: Ahlakî hükümlerin psikolojik, siyasi, üyeleri meslekten dışlayan, meslekî rekabeti düzenle-
sosyal ve tarihî sebeplerini deskriptif (betimsel, tasviri) yen ve hizmet ideallerini korumayı amaçlayan meslekî
olarak araştırır. ilkeler bütünüdür.
Meta Etik: Normatif ve deskriptif etik çerçevesinde Meslekî Etik İlkeleri
ahlakî ve gayriahlakî değerlerin ve davranış biçimleri- Doğruluk İlkesi
nin birbirleri ile ilişkileri ve sınırlarını araştırır. Doğruluk, doğru sözlülük ve güvenirliğe işaret eden bir
Sosyal Hizmet Etiğinde En Çok Kabul Gören Etik kavramdır. Etik davranış, başkaları ile ilişkilerde dürüst
İlkeler
olmayı ve içtenliği gerektirir. İçten ve dürüst davran-
Ɖ Bireyselleştirme mayanlar, ilişkilerde kendi sonlarını hazırlar ve güven
Ɖ Duyguların anlamlı dışa vurumu ortamı ortadan kalkar.
Ɖ Kontrollü duygusal katılım Yasallık İlkesi
Ɖ Kabul etme İş hayatında üretilen her türlü malın üretiminde ve çalı-
Ɖ Yargılayıcı olmayan tutum şanlarla ilgili problemlerin çözümünde yasalara bağlı
kalmak da meslekî etik ilkelerindendir. Günümüzde
Ɖ Kendi kaderini tayin
iş yaşamında gerek üretim alanını gerekse çalışma
Ɖ Gizlilik hayatını düzenleyen yasalar mevcuttur. Hatta yalnızca
devletlerin değil, uluslararası bir takım kuruluşların da
Değer bu konuda etkili olduğunu söyleyebiliriz.
Değerler, insanların tutum ve davranışlarını etkiler;
tutum ve davranışları belirleme, biçimlendirme ve Yeterlik İlkesi
yönlendirmede önemli rol oynar. Bireylerin önemli İş hayatında her gün gelişmeler yaşanmaktadır. Bu
problemlerini ve o kişinin benimsedikleri değerler gelişmeleri takip etmek, kendini yenilemek, iş hayatına
hakkında güvenilir bilgileri dikkate almadan anlamak, uyarlamak meslekî etik ilkeleri arasında önemli yer tut-
değerlendirmek ve yorumlamak zordur. Bireyin sahip maktadır.
olduğu kültürel değerler, ahlakî değerler, insanî değer-
ler, toplumsal değerler ve daha sayabileceğimiz birçok
değer bireyin davranış sistemlerinde önemli rol oynar.